Rusya-Ukrayna savaşı Boğazları ve Möntrö Antlaşması’nın önemini bir kez daha çok açık biçimde ortaya koyuyor.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, sadece Ukrayna ve Rusya değil hiçbir savaş gemisinin Boğazlardan geçmemesini istemesini İngiliz Financial Times gazetesi yorumladı. Gazete, “Türkiye, Rusya ile Ukrayna’da şiddetin artmasıyla birlikte Batı arasında bir denge gösterisi yapıyor” yorumunu yaptı.
1936 Montrö Anlaşması uyarınca, Türk yetkililer daha önce Rusya ve Ukrayna’ya ait savaş gemilerinin geçişinin engelleneceğinin sinyalini vermiş fakat Çavuşoğlu’nun yaptığı açıklamalar ise bütün ülkelerin savaş gemilerini kapsadığını vurguluyor.
Ukrayna savaşında bir hafta geride kalırken Türkiye’nin bölgedeki hamleleri uluslararası kamuoyunda gündem olmaya devam ediyor. Türkiye’nin keskin bir kararla Rusya’nın Ukrayna’ya yaptığı saldırıları “savaş” olarak nitelendirmesinden sonra Montrö Anlaşması’nı yürürlüğe alması ile ilgili olarak İngiliz Financial Times kapsamlı bir analiz yayınladı.
Laura Pitel imzalı haberde, “Türkiye’nin Rus savaş gemilerine karşı duruşu, batı ile ilişkisini resetleme umudunu artırdı” başlığı kullanılırken, Erdoğan’ın bu kararının Kiev yönetiminden övgü aldığına da dikkat çekildi.
Çavuşoğlu’nun önceki gün yaptığı, “Rus savaş gemilerinin geçişine izin vermedik” açıklamasının detayları da ortaya çıktı…
Financial Times’a konuşan Batılı yetkililer, Rusya’nın Admiral Flota Kasatonov gemisiyle birlikte 3 gemiye daha geçiş izni verilmediğini duyurdu. 135 metre uzunluğunda ve 4.500 ton ağırlığındaki savaş gemisinin üzerinde de füze, torpido ve makineli tüfek gibi çok sayıda ağır silah da bulunuyor.
Financial Times, “Fakat bu tarafsız karar Rusya ile yakın bir enerji, ticaret ve savunma bağı olan Türkiye’nin Vladimir Putin’in öfkesini üzerine çekmek istemediğini arzuladığını gösteriyor” yorumuna yer verdi. Gazete, Ankara’nın aldığı karar kapsamında bazı Rus savaş gemilerinin kayıtlı bulundukları üsler Rusya’da olduğu için Boğazlardan geçerek Karadeniz’e ulaşabileceğine de dikkat çekti.
Öte yandan ABD’nin saygın gazetelerinden Wall Street Journal da konuyla ilgili kısa bir analiz yayınladı… Makalede Türkiye’nin 2. Dünya Savaşı’ndan beri Boğazları kapatmadığı hatırlatıldı.
Gazetede yayınlanan makalede, “Bu durum, NATO üyesi olduğu için kesinlikle gemi geçişlerine sınır çekmesi gereken fakat sayın Putin’i kızdırmak istemeyen Erdoğan için bir test olacak. Sayın Erdoğan, kimin tarafında olacak” yorumu yapıldı.
Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırısı hakkında ve yaşanan kriz sürecinde boğazların kontrolüne ilişkin dikkat çekici açıklamalarda bulundu. Kirby yaptığı açıklamada, kriz karşısında Boğazların nasıl kontrol edileceği sorusuna, Montrö’nün uygulanmasında Türkiye’nin karar sahibi olduğuna dikkat çekti. Kirby, “Montrö’yü nasıl uygulayacağına Türkiye karar verecektir. Bu onların konuşacağı bir meseledir, fakat Rusya’nın hala Karadeniz’e iniş yapan savaş gemilerinin olduğunu biliyoruz. Karadeniz hakkında konuşmak için son bir güncelleme veremeyeceğim fakat açıkça biliyoruz ki Rusya’nın fırsatını bulursa hala geri gelme yeteneği var” ifadelerini kullandı.
ABD’nin, Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmaları önlemek için her iki ülke arasında bir tür potansiyel seçenekler bulmaya çalıştığını belirten Kirby, Rusya’nın bununla ilgileneceğinden emin olmadığının altını çizdi. Kirby yaptığı açıklamada, ABD’nin Ukrayna üzerinde uçuşa yasak bölge oluşturmayacağını kaydederek, “NATO’nun her karışını koruyacağız. Bu hava sahalarını da kapsıyor” dedi.
ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü Kirby, Rus güçlerinin Ukrayna’nın başkenti Kiev’e yaklaşmaya çalıştığını, fakat şu anda Kiev’in dışında olduklarını belirtti. Kirby, “Rus kuvvetlerinin ilerlediğini veya Kiev’e karadan hareket edebilmek için yaklaşmaya çalıştıklarını açıkça görüyoruz. Hala kent merkezinin dışında olduklarını değerlendiriyoruz fakat bildiğimiz şey, açıkça Kiev ile ilgili niyetlerinin olduğu ve başkentte hareket etmeye devam etme isteklerinin olduğudur” ifadelerini kaydetti. Ukraynalıların Kiev çevresinde oldukça etkili bir şekilde direndiklerini aktaran Kirby, “Ukraynalılar Putin’in yapabilecekleri karşısında sert ve kararlı bir direnişle ülkeleri için savaşıyorlar. Rusların daha güneye hareket etmesini zorlaştırdılar” şeklinde konu
Bir yanıt yazın