Beşar Esad rejimi, Suriye iç savaşında zaferini kutladıktan iki yıl sonra,
Yeniden huzursuzluklarla karşı karşıyadır…
2011 isyanının başladığı Daraa’da yeni bir isyan devam ediyor.
Suwayda’da gösteriler sürüyor.
Suriye ekonomisi uçuruma doğru ilerliyor.
*
İki kısa yılda ne değişti?
Esad’in zaferi felâkete mi dönüşüyor?
*
Yanıtlar D.Trump yönetiminin Suriye politikasındadır.
Sessiz fakat amansız bir baskı uygulanıyor.
Beşar Esad’ın zaferi küllere dönüştürülüyor.
Esad’ın henüz yapması gereken şey;
Rusya’yı rejimini desteklemeye son vermeye ikna etmektir!
Çünkü Suriye’nin stratejisi bir çıkmaza girmiş görünüyor…
*
12 Mayıs’ta ABD Suriye özel elçisi James Jeffrey,
İşinin Suriye’yi “Rusya için bir bataklık” haline getirmek olduğunu söyledi.
Jeffrey’nin sözleri Suriye’de Rus tasarımlarına karşı genel bir muhalefet duygusu uyandırmak anlamına geldi.
*
Rejim kontrollü Suriye’de normalleşmeyi önlemeyi,
Yenilenen krizi desteklemeyi;
Böylece Suriye’yi Moskova için bir yük haline getirmeyi amaçlayan bir dizi önlem kastediliyordu.
*
Bu hedeflere ulaşmada ana yöntem Suriye ekonomisinin boğulmasıydı.
Esad’ın yeniden inşa için acilen paraya ihtiyacı var.
BM Suriye’nin yeniden inşa maliyetini yaklaşık 250 milyar dolar olarak tahmin ediyor.
Bu Suriye’nin savaş öncesi GSYİH’sının dört katıdır!
*
Esad’ın ana müttefiklerinin de verecek paraları yok!
İran ABD’nin maksimum baskı yaptırımları altındadır.
Ayrıca koronavirüs pandemisi:
Yemen, Afganistan, Irak, Suriye, Lübnan ve Gazze’deki emperyal taahhütlerin maliyeti:
Bu taahhütleri yöneten General Qassem Suleimani’ nin kaybı:
Rusya ise petrol ve doğal gaz fiyatları yanısıra yaptırımlarla da karşı karşıyadır.
*
Yeniden yapılanma ihtiyacı ve fonların bulunmaması,
ABD’nin özenle çalıştığı Esad rejimine karşı bir kaldıraç yarattı.
Birincisi, ABD; Esat rejiminin Suriye partileri tarafından müzakere edilen;
“Kapsamlı, gerçek ve kapsayıcı bir siyasi geçişi” reddettiği sürece,
Suriye’ye yeniden imar fonlarının verilmemesi konusunda Avrupa Birliği ile bir cephe oluşturdu.
Bu BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı Kararı temelinde,
Esad’ın kendi ayrılışını müzakere etmeyi reddettiği sürece, rejiminin para kazanamayacağı anlamına geliyor.
*
İkincisi, ABD rejimin olası bir ekonomik kaçış yolunu engellemeyi amaçlıyor.
Suriye hükümetine yönelik Sezar yaptırımları 17 Temmuz’da yürürlüğe girdi.
Esad’ın Suriye’si ile iş yapan üçüncü şahıslar ağır cezaya çarptırıldılar.
Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri, Suriye’nin yeniden inşasına katılmaya istekli olduklarını ifade ettiler.
BAE’nin Sezar Yasası ışığında yeniden düşünmesi muhtemeldir.
Çin’in yanıtını tahmin etmek zordur…
*
Üçüncüsü, ABD rejimin nihai askeri zaferini önlemek için çalışıyor.
Esad ve müttefikleri hala Suriye’nin yüzde 60’ını kontrol ediyor.
Yaklaşık yüzde 15’i Türklerin ve Sünni İslamcı müttefiklerinin elindedir.
Son zamanda Suriye’nin çöken lirası yerine Türk lirası kullanılıyor.
Yüzde 25’lik bir kesim de ABD uyumlu, Kürt önderliğinde Suriye Demokratik Güçleri tarafından kontrol ediliyor.
ABD Mart ayında Türkiye’yi rejim ve Rus liderliğindeki bir saldırı ile karşı karşıya getirdi.
Donald Trump’ın Ekim 2019’da geri çekildiğini bildiren tweet’in aksine, ABD kuvvetleri Kürtlerin hâkim olduğu bölgede hâlâ var
*
Trump yönetiminin Suriye politikasının acil hedefi,
Ülke çapında, sınırsız ateşkesin rejimin kabulünü güvence altına almaktır.
Böylece mevcut savaş hatlarının donması ve ülkenin siyasi geleceği hakkında müzakerelerin başlaması öngörülüyor.
Özgür seçimler ve Esad’ın ayrılması ABD’nin izleyeceği şeydir.
Ancak Washington Esad ve Rusya’nın işbirliğinin kapsamına bağlı olarak ekonomik baskı mekanizmasını elinde tutacaktır.
*
Bu tür bir işbirliğinin olmaması halinde Suriye’de gergin statüko devam edecektir.
Buna, Suriyeli siviller için artan temel mal kıtlığı ve Suriye para biriminin çöküşünü de ekleyiniz.
Ayrıca geçen yıl Daraa’da görülen türden silahlı saldırıları,
Esad’ın milyarder kuzeni Rami Makhlouf da dahil olmak üzere,
Aile üyelerinden para toplamak için rejimin tepesinde büyüyen çatlağı da görünüz!
*
Suriyeliler için bunların sonuçları korkunçtur.
Yakın bir gelecekte rejim sözcülerinin;
Zor insani durumu vurgulamaları ve kısıtlamaların yumuşatılması çağrısında bulunması muhtemeldir.
*
Bu sırada İdlib’deki savaş ve büyüyen bir insani kriz,
Ankara için Washington’a dayanmayan potansiyel bir felakettir.
*
ABD stratejisi Suriye rejiminin hesaplamalarını değiştirme amacını henüz başaramadı.
Ancak Rusya’nın Esad’ı eleştirmesi, cumhurbaşkanı ve Makhlouf arasındaki kırılma,
Suriye güvenliğinin Rusya ve İran’a hizalı unsurları arasında artan gerilimler,
Rejim yanlısı kampın farklı unsurları arasında ortaya çıkan çekişmeyi gösteriyor.
*
Suriye’nin aktif savaşı büyük ölçüde sonuçlanmış olsa da,
ABD altta yatan sorunlarının çözülmemesini sağlamıştır.
Esad ve müttefikleri sonunda muhaliflerinin kabul etmeye istekli olduğu şartlarda,
Müzakere etmeye hazır olana kadar bu gerçek ülkenin tek pratik geleceği olmaya devam edeceğe benziyor.
5.7.2020
Bir cevap yazın