IFLAS ETMIS BIR AKP DIS POLITIKASININ TURKIYEYI GETIRDIGI KONUM … ATATURK’UN DEVRI HIC BU KADAR ARANMAMISDI
PULAT TACAR REPORTING
Şafak Terzi
[email protected]
24 Temmuz’da TSK’nın PKK’ya karşı başlattığı büyük operasyona Washington’un bakışını ve peş peşe gelen bombalı saldırıları CFR’nin (Dış İlişkiler Konseyi) kıdemli üyesi Dr. Daniel Pipes’a sorduk.
Daniel Pipes, ABD Dışişleri’nin ‘gayrı-resmi’ danışmanı, Ortadoğu Forumu (MEF) kurucu başkanı. Sözleri Washington yönetiminin benimsediği politikaları birebir yansıtmasa da, Türkiye ile ilgili eğilimleri “içeriden” biliyor ve etkide de bulunuyor. İfadeleri, ABD başkenti çevresinde yüksek sesle dillendirilen fikirleri öğrenmek açısından dikkate değer. Dr. Pipes, Amerikan Yahudi lobisine yakınlığı ile de tanınıyor ve ideolojik olarak her türlü İslamcı harekete karşı. Kendisini ABD muhafazakâr kanadına bağlı olarak tanımlayan bir Ortadoğu ve Türkiye uzmanı.
Sözleri, Washington’da Erdoğan yönetimine yönelik tahamülsüzlüğün PKK’ya yönelik operasyonlarla birlikte giderek arttığını yansıtması açısından önemli. Pipes göre, Washington açısından Türkiye ile ilişkileri toparlamak 24 Temmuz 2015 öncesi açılım sürecine dönmekten ve “T.C.’nin 100 yıllık anlayışını” terkedip yeni anayasayla “Türkiyeli” kavramını benimsemesinden geçiyor…
TERÖRÜN MESAJI
| Ankara ve başka yerlerde yapılan saldırılar Türkiye’nin Suriye ve PKK’ya yönelik politikalarını yakın bir gelecekte nasıl etkileyecek?
Yapılan çok sayıda saldırının arkasında gerçekte kim varsa, bunlar AKP hükümetinin Türkiye’nin Kürt nüfusuna karşı artarak yürüttüğü savaşı meşrulaştırmaya yardımcı olmuşlardır. Bu vahşi saldırıların bir süre daha devam edeceğini tahmin ediyorum…
| Saldırılar ile Türkiye’ye verilmek istenen mesaj nedir?
Türkiye’nin istikrarsız bir ülke olduğu… Ülkenin başkenti siyasi şiddetten dolayı son altı ay içinde Bağdat, Beyrut, Kâbil ya da Mogadişu’dakinden çok daha fazla insanın öldüğüne şahit oldu; AKP’nin Türkiye’yi tehlikeli bir zemine sürüklediği mesajı veriliyor…
‘ABD ONAYLAMIYOR’
| Türkiye’nin PKK operasyonlarına karşı Washington’un duruşu nedir?
Obama yönetiminin, Erdoğan-Davutoğlu hükümetine karşı giderek büyüyen bir tahammülsüzlüğü var. Ve Washington, PKK ile barış sürecini sona erdirmelerini onaylamadığını birçok yoldan belli etti.
| Peki, bu operasyonları siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bence Tayyip Erdoğan, iktidarda kalabilmek için daha fazla düşman üretmeye devam etmek zorunda. Bu, sonu kötü bitecek olan çirkin ve yıkıcı bir süreçtir…
CUMHURİYET’LE HESAPLAŞMA ÇAĞRISI
| Washington Kürt meselesinde çözümü nasıl görüyor?
2015 yılının ortasında sona eren diplomasiye geri dönmek şeklinde…
n Peki, ‘Barış süreci’, ‘Kürt açılımı’ konusunda bir umut var mı?
Umutlar her geçen gün tükeniyor ama eğer Türkiye Cumhuriyeti, Türkiye’nin her vatandaşının yani Türkiyeli (Türkçe ifadeyle söylüyor) her vatandaşın etnik Türk olmadığı gerçeğini kabul etme noktasına gelirse, bir uzlaşma ve çözüm bulunabilir. Ancak bu, neredeyse yüzyıl sonra ülkenin temel anlayışını değiştirmek anlamına geliyor ve o kadar da kolay olmayacaktır.
‘TÜRKİYE’NİN CANINI YAKMAYA HAZIRIZ’
| Türkiye, resmi ağızlardan PYD/YPG konusundaki endişelerini açıklamıştı. Cevap olarak, ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü önceden yapıldığı gibi diplomatik bir dil tercih etmedi ve açık bir şekilde Washington’un YPG’yi müttefiki olarak gördüğünü söyledi. Obama yönetiminin YPG konusundaki duruşunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Suriye’deki durumla ilgili Washington’un görüşleri birçok açıdan Ankara’nın görüşlerinden farklı. Ve en belirgin farklardan biri de PYD/YPG ile ilgili. Amerikalılar genel olarak YPG’yi terör örgütü olarak görmüyor, aksine Suriye’deki en cezbedici ve ayrıca acilen yardım etmemiz gereken güç olarak görüyorlar, yoksa tamamen Rusların himayesine geçebilir.
| Peki, Ankara’nın hassasiyetlerine karşı ABD’-nin tavrını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Erdoğan’ın “YPG ile ilişkileri sonlandırın” talebini Obama yönetiminin sert bir şekilde reddetmesi, Erdoğan’la ilgili hissedilen rahatsızlığı ve yönetimin onun canını yakmaya (ing. offend) hazır olduğunu gösteriyor.
‘OBAMA IŞİD’İ İMHA EDEMEZ’
| Obama yönetiminin görev süresi sona ermeden, ABD’nin Suriye’de ulaşmak istediği hedefler nelerdir?
Umudumuz mevcut ateşkesin sürmesi ve çatışmalara, ölümlere ve yıkıma son vermesidir.
| ABD’den 2016 yılında IŞİD’e karşı daha geniş, kapsamlı ve belirleyici bir harekât bekleyebilir miyiz? Yoksa böylesi bir hamle Obama’dan sonra gelecek olan yönetimin görevi mi olacak?
Obama IŞİD’i imha etmeyecek; ve seçimlerde yerine kimin geleceği konusunda hiçbir fikrimiz yok, dolayısıyla bunun yanıtını tahmin edemem. Kişisel olarak -birçok meslektaşımın aksine- IŞİD’in çok yakın zamanda, belki de 2016’da yıkılacağını tahmin ediyorum…
‘TÜRKİYE İSMEN NATO ÜYESİ’
| ABD, YPG ile işbirliği yapmak konusunda neden ısrar ediyor?
Çünkü YPG Suriye’de ilerleme kaydetmek için en iyi ve aslına bakarsanız tek umut olarak görülüyor.
| ABD açısından bir NATO ülkesinin hassasiyetlerini hiçe saymaya değer mi?
Birçok Amerikalı -ben de dâhil- Türkiye’yi NATO’nun yalnızca ismen var olan ve NATO’nun imkanlarından karşılığını vermeden faydalanmaya çalışan bir üyesi olarak görüyor. Bu nedenle, Türk yönetiminin canını yakmaya (ing. offend) gerçekten de hazırız…
| Türk-Rus uçak meselesinde NATO’nun yaklaşımı çok temkinliydi. NATO ve Türkiye sorun mu yaşıyor?
Türkiye’nin NATO müttefikleri Ankara’yı bu konuda üstünkörü desteklediler. Ama perde arkasında, Ankara’nın Rus savaş uçağını indirme konusundaki düşüncesiz kararına sinirlendiler. Böylesine bir eylem Kore savaşından bu yana ilk sefer oldu.
| Sizce bu süreç en sonunda Türkiye’nin NATO’dan çıkması ile sonuçlanır mı?
Hayır çünkü Ankara NATO üyeliğinden faydalanıyor ve NATO’nun Türkiye’yi üyelikten çıkaracak bir yöntemi yok. Dolayısıyla, ittifak tamamen içi boş bir hale gelse bile devam edecek.
‘PUTİN’İN HAMLESİ TAHRAN’A MESAJ’
| Putin, Rus silahlı kuvvetlerini Suriye’den neden geri çekmeye karar verdi sizce?
Gerektiğinden fazla Suriye’de kalmamak için; imtiyazlar vermesi için Esad’a baskı oluşturmak amacıyla ve Tahran’a kilit kararların kim tarafından alındığını göstermek için.
Bir yanıt yazın