NECDET BULUZ
Bugünkü yazımızı bazı alıntılarla zenginleştirerek sizlerle paylaşmak istedik. İçinde bulunduğumuz 2015 yılı turizmimiz açısından çok kötü geçiyor. Hatta, bunun gelecek 2016 yılına sarkmasından da endişe ediliyor. “Bacasız sanayi” olarak bilinen turizmimizdeki bu gerileme birçok sektörü de vuruyor.
Şimdi, sorun sadece turizmle sınırlı değil, ihracat rakamları da bu sektörde çakıldığımızı gösteriyor. Dolar’daki yükselişin önüne geçilememesi ve Dolar’ın 3 TL. Seviyelerine doğru yol alması da ayrıca bir başka endişe olarak önümüzde duruyor.
Bütün bunlarda siyasi belirsizliğin çok önemli bir rol oynadığının altını çizmek istiyoruz.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kendisini büyük yolsuzluk iddiaları nedeniyle yargılanmaktan kurtarmak için izlediği, baskısı altındaki Başbakan Ahmet Davutoğlu ve AKP hükümetinin de göze girmek için nefermişçesine uyguladığı politikalar ekonomiye çok büyük zararlar veriyor. Uzun zamandır sıkıntı çekilen İhracat, Haziran ayında da düştü. İhracattaki altı aydır kesintisiz gerileme yaşanırken ithalatta büyük düşüşler yaşanıyor. Bu durum ekonominin giderek küçüldüğünü gösterirken turizm gelirleri yüzde 13.8 gerileyerek adeta çakıldı.
Biz, devletin Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK)’in verileri ışığı altında değerlendirmeler yapacağız.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2015 Haziran ayına ilişkin dış ticaret istatistiklerini açıklandı. Buna göre, ihracat Haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.9 azaldı ve 11 milyar 996 milyon dolara düştü. Bunun sonucunda yılın bu yılın 6 aylık döneminde ihracat yüzde 8.2 gibi yüksek oranda azalarak, 80 milyar 67 milyon dolardan 73 milyar 512 milyon dalara düştü.
Erdoğan’ın 17-25 Aralık yolsuzluk iddialarının ardından uygulamaya soktuğu, demokrasiye ve hukuk devletine ağır darbeler indiren kin ve intikam politikaları döviz kurlarında yangınlar çıkarmış, piyasalarda sert dalgalanmalara neden olmuş, ekonomide 2010 yılının sonundan beri süren krizi derinleştirmişti. Bunun sonucunda da ihracat gerilemeye başlamıştı. 2014 yılında yaşanan düşüşlerin ardından ihracat sadece yüzde 3.8 artmıştı.
İhracat 2015 yılı başından beri ise kesintisiz bir biçimde düşüyor. İhracat bu yılın Ocak ayında binde 8, Şubat’ta yüzde 6.3, Mart’ta 14.7, Nisan’da binde 1, Mayıs’ta ise 18.9 geriledi.
İhracattaki gerilemeye paralel olarak ithalatta da sert düşüş yaşanıyor. İthalat, Haziran 12.5 düşerek 18 milyar 201 milyon dolara geriledi. Ocak ayında yüzde 13.7, ardından gelen aylarda sırasıyla yüzde 7.1, 6, 11.1 ve 14.4 gerileyen ithalat, Haziran’daki düşüşün ardından 119 milyar 784 milyon dolardan 106 milyon 746 milyar dolara indi. İthalattı 6 aylık toplam gerileme yüzde 10.9 oldu.
İthalattaki sürekli gerileme şirketlerin üretim yapamaz, mal satamaz hale gelmeye başladıkları için dışarıdan yaptıkları alımları kıstığını, dolayısıyla ekonominin giderek küçüldüğünü gösteriyor.
Seçimler öncesinde, Erdoğan’ın yürüttüğü kampanya ile seçimlere yaptığı müdahalenin demokrasiye ilişkin kuşkuları artırması, kanlı saldırıların ardı arkasının gelmemesi, dinci ve mezhepçi Suriye politikası, IŞİD tehlikesi, Rus ekonomisinde yaşanan kriz ise turizme büyük bir darbe indirdi. Bu konu ile ilgili geçenlerde geniş bir yazıyı kaleme almış, görüş ve yorumlarımızı da sizlerle paylaşmıştık yinelemek istemiyoruz.
Hatta seçimler öncesi ve sonrası yapılan kamuoyu araştırmalarında Erdoğan’ın meydanlara çıkmasının ve tarafsızlığını gölgelemesinin hem partisine hem de ülke ekonomisine çok büyük zarar verdiği de iddia edilmişti.
2015 yılının ikinci çeyreğinde Türkiye’ye gelen turist sayısı yüzde 2 azalarak 10 milyon 751 bin kişiye indi. Gelen turistlerin kişi başına harcaması ise 818 dolardan 719 dolara geriledi. Buna bağlı olarak turizm gelirleri yüzde 13.8 azaldı. 2014 yılının Nisan Haziran döneminde 8 milyar milyon dolar olan turizm geliri bu yılın aynı döneminde 7 milyar 773 milyon dolara düşmüş oldu.
Hiç kuşkusuz turizmde yaşanan bu olumsuzluklar birçok yan sektörü de etkiliyor. Esnaf iş yapamamaktan şikâyetçi. Bazı oteller işçi çıkarıyor, işsizler ordusuna yenileri ekleniyor. İşin ilginç tarafı, tüm bu olumsuzluklara bir çözüm için harekete geçilmemesidir.
Türkiye’nin görüntüsü içte ve dışta tahmin edilemeyecek derecede “kara tablo” görüntüsü veriyor. Eğer, bu görüntüden kısa zamanda kurtulamazsak gelecekte belki de bugünleri bile arar hale gelebiliriz. Bundan da gerçek anlamda endişe ediyoruz.
[email protected]
www.facebook.com/ necdet.buluz
Bir yanıt yazın