Denklik yasası neleri değiştirdi?

Almanya’da istihdam piyasasına ivme kazandırılmazsa, çalışan sayısı 2025 yılında şimdiki rakamlara kıyasla 6 milyon azalacak. Alman hükümeti de uzun zamandır tartışmalara neden olan nitelikli eleman açığını kapatmak için 2011 yılında kapsamlı bir girişim başlatmıştı. Geçtiğimiz yıl 1 Nisan’da yürürlüğe giren ve Almanya dışında alınan meslek diplomalarının tanınmasını kolaylaştıran Denklik Yasası da girişimin bir parçası.

Taksi şoförlüğü yapan bir teknisyen, temizlikçilik yapan çocuk hastalıkları hemşiresi ya da işsizlik yardımı alan bir mühendis… Liste uzayıp gidiyor. Almanya’da hala eğitim ve vasıflarına uygun işlerde çalışmayan çok sayıda göçmen bulunuyor. Yurt dışında yüksekokul diploması alan yabancılar Almanya’da nitelik gerektiren işlere kabul edilmiyordu. Bunun başlıca nedeni, kısa bir süre öncesine kadar göçmenlerin yurtdışında gördükleri eğitimin Almanya’da tanınmamasıydı.

Alman Eğitim ve Araştırma Bakanlığı raportörü Ralf Maier, ülkede yaşayan göçmenlere bugüne kadar hep ‘nasıl desteklenmeleri gerektiği’ anlayışı ile bakıldığını belirtiyor. Bu durumun değişmeye başladığını ifade eden Maier, artık yurtdışında kazanılmış mesleki nitekliklerin Almanya’nın istihdam piyasasına faydalı olabileceğinin düşünüldüğünü sözlerine ekliyor.

‘Denklik zorlu bir işlem’

Almanya’da yaşayan, meslek eğitimini tamamlamış yaklaşık 3 milyon göçmenden 2 milyonu diplomasını yurt dışından almış. Geçmişte bu kişiler Almanya’da vasıfsız eleman kabul ediliyordu. Denklik Yasası’yla bu kişiler vasıflarının değerlendirilmesi hakkına kavuşmuş oldu. Ancak Alman Ekonomi Bakanlığı’ndan Ulrich Schönleitner, diplomaların denkliğinin tespit edilmesi için izlenen sürecin oldukça zorlu olduğunu kaydediyor.

Schönleitner, “Diğer ülkelerde geçerli olan vasıfları bizimkilerle dengelemek gerçekten çok güç. Sonuçta düşmesini istemediğimiz yüksek bir standarda sahibiz. Bu nedenle de tüm detayların tam olarak tespit edilmesi ve çoğu zaman söz konusu olduğu üzere eksikliklerin varlığı halinde bunların kararlı bir şekilde telafi edilmesi gerekiyor” şeklinde konuşuyor.

Alman Sanayi ve Ticaret Odası’nın verilerine göre Denklik Yasası’ndan faydalanmak için ilgili Alman kurumlarına şimdiye kadar 3 bin başvuru yapıldı ve başvuran kişilerden 700’ünün diploması kabul edildi. Farklı ülkelerden alınmış diplomaların tanınmasıyla ilgili detaylara internette ‘BQ-Portal’ adlı internet sitesi üzerinden ulaşılabiliyor. Alman Ekonomi Bakanlığı tarafından desteklenen siteye şimdiye kadar 20 ülke profili eklendi. Ancak başvuru yapılan ülke sayısı şimdiden 85’e ulaşmış durumda.

‘Durumu kabullenmiş haldeler’

Tahminlere göre Almanya’da yaşayan en az 200 bin göçmen vasıflarının altındaki işlerde çalışıyor. Berlin Kreuzberg’deki Meslek Eğitim Merkezi BWK’nın Genel Müdürü Nihat Sorgeç bu göçmenlerin çoğunun durumlarını kabullendiğini ve değiştirmek için gerekli motivasyona sahip olmadığını kaydediyor.

Sorgeç “Son yıllarda bir nevi uyuşukluk baş gösterdi. Dışlanmışlık hissi ve bir hoşgeldin kültürünün olmaması da insanların psikolojisini etkiliyor. Kendi kabuklarına çekilmiş durumdalar. Burada istendiklerini hissetmelerini sağlamak için bir şeyler yapmak, onları sarsıp içinde bulundukları bu uyku halinden uyandırmak gerekiyor” diyor.

Ancak motivasyona sahip olanların da denklik işlemleri sırasında ödeyecekleri ek masrafları göz önünde bulundurmaları gerekli. ‘BQ-Portal’ adlı projenin müdürü Dirk Werner genellikle bunun 600 Euro kadar tuttuğu ama detaylı analizlerin yapılmasını gerektiren durumlarda masrafların 2 bin Euroya kadar ulaşabildiği bilgisini veriyor.

Werner “Bu hangi belgelerin mevcut olduğu ve hangilerinin sonradan isteneceğine bağlı. Asıl zorluk yaşanan durumlarsa orijinal belgelerin mevcut olmadığı ya da söz konusu ülkenin eğitim yönetmeliğinde gerekli bilgilerin bulunmadığı vakalar. Şimdiye kadar bu tip durumlarla birkaç kez karşılaştık. Dosya ne kadar eskiyse, iş de o kadar zorlaşıyor” açıklamasını yapıyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Sabine Kinkartz / Banu Wöltje

Editör: Hülya Schenk