Kafkasya’da gerilim günden güne artmaktadır.
Bu defa hedef Gürcistan’dır. Rusya’nın “emir kulu” Ermenistan Karabağ’dan sonra şimdi de gözünü Gürcistan’ın Cavahetiya vilayetine dikmiştir. Onlar hala ”Denizden–Denize Büyük Ermenistan” hayallerinin gerçekleştirildiği düşüncesindedirler. Hayal etmek, hedef belirlemek çok önemlidir. Ama nasıl bir hayal, nasıl bir hedef? Önemli olan belirlediğin hedefin gerçeklere dayalı olmasıdır diye düşünüyorum. Yıllara dayanan komşuluk ilişkilerinde ortaya çıkan küçük bir ihanet, halklar arasında büyük bir güvensizliğe yol açar. Bunu Ermenistan ve Azerbaycan ilişkilerinde daha yakından gördük. Bu ilişkilerin sonucu da herkesçe malum. Azerbaycan topraklarının %20’sini işgal eden Ermeniler yaptıkları ile yetinmeden yeni bir olayın temelini hazırlamaktadırlar. Dışarıdaki dostlarına sığınarak yeni bir arzularının gerçekleşmesi için harekete geçtiler.
Dün Azerbaycan’a, bugün ise Gürcistan’a saldırı peşinde olan Ermenilerin gerçek isteği Türkiye’ye karşı yürütülen siyasetin altında yatıyor.
Kafkasya her an ateş çemberine dönebilir. Ermenistan Rusya’nın Kafkas stratejisinde en önemli figürandır. Gürcistan’ı diz çöktürmek, oraya tamamen hakim olmak hevesinde olan Rusya eski varlığını bu ülkelerde bir daha yaşatmak için kendini ispatlamak niyetindedir.
Türkiye’ye karşı yıllardır toprak talebinde bulunan Ermenistan’ın şimdiki hedefi Gürcistan’ın Cavahetiya bölgesidir. Bu taleplerini hiç de gizli tutmuyor, tam tersi bunu bariz bir şekilde ortaya koyuyor. Rusya tarafından kendini her an ateş çemberinin içinde gören Gürcistan’da bu senaryoların altında kimlerin bulunduğunu çok iyi biliniyor, ama yapacak bir şeyin olmadığını da iyi biliniyor.
Her zaman olduğu gibi yine de yardıma Ermeniler koşuyor. Şartları da bellidir. Cavahetiya… Ermenilere göre Karabağ gibi Cavahetiya da onlara ait bir toprakmış.
Bugün Gürcistan nüfusunun %7’sini Ermeniler oluşturuyor. Yalnız Cavahetya’da değil, Abhazya bölgesinde de Ermeniler önemli miktarda bulunmaktadırlar. Her yerde olduğu gibi bu bölgelerde ve Gürcistan’ın tamamında Ermeniler önemli görevlerde çalışmaktadırlar, iş ve yerleşim konusunda Rusya onların hayatında aktif rol oynamaktadır. 1830’da Rusya’nın ciddi desteği sayesinde Ermeniler bu bölgeye yerleştirilmiştir. Unutmayalım ki, 1828 yılında Rusya’nın İran Büyükelçisi Griboyedov sayesinde de 128 Ermeni ailesi misafir olarak Azerbaycan’ın Karabağ bölgesine yerleşmişlerdi. Misafirperver Azerbaycan halkı onlara kucak açmış, ocağının başında yer vermiştir. Gösterdiği insanlığın bedelini bildiğiniz gibi bugün de ödemektedir.
Aynı senaryo bir zamanlar Gürcistan’a da uygulanmıştır. Birinci Dünya Savaşı sırasında Anadolu’da Rus Ordusu’nun yanında olan Ermeni çeteleri Rusların Anadolu’dan çıkmasıyla onlar da bölgeden kaçtılar. Ağabeylerinin yardımı ile Cavahetiya’ya yerleştiler. Bununla iş bitmedi. Güçlülere sığınarak ayakta kalmaya alışmış Ermeniler, Çar Rusyası yıkılır yıkılmaz soluğu Bolşeviklerin yanında aldılar. Bolşeviklere melek gözü ile baktılar. Gerçi Bolşevikler de Ermenileri kendilerinden biri olarak görürdüler. Her ikisinin de birbirilerine ihtiyacı vardı. Çarlık Rusyası tarafından Güney Kafkasya’nın işgal edilmesi ile 1918’de “Mâverâyı Kafkas Komiserliği” kuruldu. Taraflar arasındaki anlaşmazlık sonucu “Mâverâyı Kafkas Komiserliği” bırakıldı. Ermenistan ile Gürcistan bağımsızlıklarını ilan ettiler. 1918-1920 yılları arasında Bolşevik Rusyası’nın yanında bulunan Ermeniler, bu defa Gürcistan’a karşı uygulanan saldırılara katıldılar. Bundan dolayı Ermenilerle Gürcüler arasında hep soğuk rüzgar esti. Ta ki, 1991 yılına kadar… Yani, Gürcülerle aralarındaki güvensizliği aradan kaldırmak için Abhazlarla Gürcüler arasında yapılan savaşta taktik kullanarak Gürcülerin yanında bulundular.
Cavahetiya konusu sadece Ermenistan-Gürcistan arasında yaşanan bir sorun değildir, aynı zamanda 1944’de Stalin’in uyguladığı “kızıl terör” sonucunda bölgeden sürgün edilen Ahıska Türklerinin de sorunu idi. Dede baba ocakları idi…
Kafkasya’da mevcut üç ülke arasındaki sorunların giderek derinleşmesi bu bölgede istikrarı ve ekonomik gerilimi giderek artırdı. Buna da neden Rusya’nın Kafkasya’ya uygulayacak politika oldu.
Cavahetiya bölgesinde yaşayan Ermenilerin Ermenistan’la etnik ve kültürel bağları korudukları halde ekonomik ve güvenlik bağlarının Rusya ile yapılması kafalarda soru işaretlerini artırmaktadır. Böyle ki, 2007 yılına kadar Rus askeri üslerinin de bu bölgede yerleştirilmesi de tesadüfü değildir.
7 Şubat 2007’de Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan Ermenistan Ulusal Güvenlik Strateji Belgesini onayladı. Bu belge ülkenin dış politikasının genel prensiplerini açıklamış ve komşularla iyi ilişkiler ve izleyici strateji hakkında ipuçları vermiştir.
Belgenin altıncı bölümünde, Ermenistan’ın iç ve dış güvenlik stratejileri belirtilmiştir. Ermenistan`ın Dış Güvenlik Stratejisi, Ermenistan’ın bölgesel işbirliğinde uygun çevre edinmesi, işlek güvenlik sisteminin yaratılması, karşılıklı menfaat sağlayacak iyi komşuluk ilişkileri kurmayı amaçlamıştır.
Ermenistan’ın Dış Güvenlik Stratejisinde bölgesel düzeyde, komşu ülkelerle ilişkiler ve Ermenistan’ın ilişkilerdeki tutumu konuları dikkat çekmektedir. Türkiye ve Azerbaycan’la ilgili bölümler özellikle önemlidir. Stratejik Belgesinin bu bölümünde, İran’la olan ilişkilerin gelişimine dikkat çekilmiş, Gürcistan, Ermenistan’ın izolasyonunu kıran bir dost ülke olarak tanımlanmış, ama aynı zamanda Gürcistan’da Ermeni nüfusun çoğunlukta olduğu Cavahetiya bölgesinde muhtemel olaylara baş kaldırılması ile ülke içinde Ermeni karşıtı atmosfer doğurabileceği konusunda rahatsızlık dile getirilmiştir.
Cavahetiya sorunu Dağlık Karabağ sorununa çok benzemektedir. Dağlık Karabağ Ermenileri de önce sosyal ve ekonomik sorunlarını öne çıkarmışlardı. Azerbaycan Hükümetinin kendilerinin hak ve özgürlüklerini ihlal ettiğini iddia ediyorlardı ve kendi silahlı birliklerini oluşturmuşlardı. Günümüzde Cavahetya Ermenileri de aynı stratejiyle hareket etmelerine rağmen Gürcistan Hükümeti yakın geçmişte sınırlarının hemen yanında cereyan eden bu olaylardan maalesef gerekli sonucu çıkarmamıştır.
Dr. Abil İbrahimov
[email protected] This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it
www.1news.com.tr
Bir yanıt yazın