Henri Barkey’in Ermeni Tasarısına Bakışı

Washington– Görüşleri ile zaman zaman Türkiye’de tartışma yaratan, ABD’deki Lehigh Üniversitesi öğretim üyelerinden Türkiye uzmanı Henri Barkey, Washington Post’ta “Ermeni soykırım tasarısı tam bir komedi” başlığı ile yayımlanan makalesinde yarın Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesince görüşülecek tasarıya karşı çıktı.

“Temsilciler Meclisi, geçmişteki bir sorun, bugünün sorunu haline getirmeye karar verdi. Salı günü Meclis’in Dış İlişkiler Komitesi, 1915 yılında bir milyonu aşkın Ermenin, Osmanlı Türklerince katledilmesini soykırım olduğunu ilan edebilmek için her yıl yaptığı verimsiz çaba yeniden lanse edecek” yorumunu yaptı. Daha önce olduğu gibi bu defa da tasarının “pek uzağa gitmeyeceği”ni vurgulayan Barkey, “Ancak bu yıl, (tasarının) Obama Yönetiminin kırılgan, Türk-Ermeni barışmasını kurtarmaya yönelik girişimlerine büyük bir zarar verebileceği” uyarısını yaptı. Barkey şöyle devam etti: “İyi anlaşılsın, tarihi kanıtlar, ezici bir biçimde 1915 yılında olup bitenlerin soykırım olduğunu gösteriyor. Bazı Kongre üyelerinin Ermeni soykırım tasarısı konusunda güçlü duyguları varsa da çoğu, yüzyıla yakın bir süre sonra yapıştırılacak bir etiketten bir iyilik gelmeyeceğini de görüyor. Tasarıyı sadece çok iyi organize olan Ermeni lobisi nezdinde puan kazanmak için destekliyorlar. Ve çok iyi biliyorlar ki, hala ABD’nin çok önemli bir müttefiki olmayı sürdüren Türkiye’den gelecek baskılar, tasarının Temsilciler Meclisi’nden geçmesini engelleyecek.”
 

‘Erivan, Ahmedinejat’a onursal doktor ünvanını verdi’

Henri Barkey, makalesinde de “soykırım” konularında Ermeniler ve Türkleri “samimiyetsiz” olmakla suçladı. Bu çerçevede Erivan Devlet Üniversitesi’nin 2007 yılında “holokost”u reddeden İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad‘a “onursal doktor” unvanı verdiğini anımsatırken, yine Ahmedinejad’ın Erivan’dayken “soykırım anıtı”nı ziyaret etmekten kaçındığına dikkat çekerek “Belki, ülkesinin Türklerle olan ilişkilerine daha çok önem veriyor ya da holokost’a inanmadığı gibi Ermeni soykırımına da inanmıyor” yorumunu yaptı.

‘Türk politikacıları soykırım sözcüğünü kullanmaktan çekinmiyor’

Türk politikacılarının da “Ermeni soykırımı”na karşı çıkarken başka konularda “soykırım” sözcüğünü kullanmamaya özen göstermek yerine aksini yaptıklarını söyleyen Barkey, bu çerçevede “Bir süre önce Türk Parlamentosu Başkanı, 1992 yılında Karabağ savaşı sırasında 400 Azeri’nin Ermenilerce öldürülmesinin soykırım olduğunu ilan etti. Türk siyasetçileri de, defalarca İsrail’i işgal altındaki topraklarda soykırım yapmakla suçladı. Ve geçen yıl Türk Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Çinliler’i, Sincan’ı soykırım yapmakla itham etti” diye yazdı. Makalede “Türkler, Ermeniler ve ABD, soykırım sözcüğü ile siyaset oynayarak anlamını sulandırıyorlar” görüşü de dile getirilirken, “Sadece ABD’nin, ekonomik izolasyonlarına son vererek Ermenilerin yaşamlarında anlamlı bir fark yaratacak bir anlaşmanın sağlanmasına yardımcı olma gücü var” denildi.

Obama Yönetiminin Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesi ve sınırların açılmasını öngören mutabakat için yaptığı çabalara dikkat çeken Barkey, Türk liderlerinin bu konuda ayaklarını sürdüğünü öne sürdükten sonra tasarının kabul edilmesi gibi bir gelişmenin süreci yıllarca geriye iteceği uyarısını da yaptı.  Makaleye son verirken Kongre’ye seslenen Barkey, “Bunu göz önünde tutarak ABD Kongresi, yıllın Ermeni soykırım tasarısından vazgeçmeli. Ve Amerikan Ermeni seçmenleri olan üyeleri, Ermenilerin yararına olacak bir barışmaya yönelik arabuluculuk çabalarına destek vermeye odaklanmalı. Güçlerini, eski çatışmaları yeniden gündeme getirmek yerine mevcut çatışmaları çözmek için kullansa çok daha iyi olur” dedi.