Protokoller ne zaman onaylanır?

Ankara– TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Murat Mercan, Türkiye ile Ermenistan arasında imzalanan protokollere ilişkin soruları yanıtladı.

Bütün dünyanın Türkiye ile Ermenistan arasındaki yakınlaşmaya odaklandığına işaret eden Mercan, atılan adımla donmuş krizlerin çözümüne çok büyük katkıda bulunulduğunu vurguladı.

Mercan, protokolün imzalanmasının, iki ülke arasındaki tarihi sorunları çözmesi açısından çok önemli olduğunu ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
”İlişkiler rayına girmiştir diyebiliriz. Protokollerin onaylanması süreci tamamlanmadan, her şey bitmiş değildir. Bundan sonraki süreç de en az bu süreç kadar zor ve gerilimlerle dolu olacaktır. Azerbaycan ile Ermenistan arasında var olan Yukarı Karabağ ve işgal edilmiş Azeri topraklarıyla ilgili meseleler çözülmeden TBMM’nin, bu protokolleri onaylaması çok beklenmemeli. Biz bölgeye, bütünsel olarak bakıyoruz. Bölgede bütün ülkelerin birbirleriyle iyi ilişkiler içinde olmasını, Kafkasya’da istikrarın olmasını istiyoruz. Kafkasya, barış ve istikrar bölgesi olabilir, bunun için de biz bir adım attık; Ermenistan ile ilişkilerin normalleşmesi protokolünü imzaladık. Şimdi beklentimiz; bütün dünya kamuoyunun, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki sorunlara odaklanarak, bu sorunların çözümüne olumlu katkıda bulunması.
Protokollerin Meclis onay sürecinden geçişi, bu sürecin kolaylığı, zorluğu da Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin gelişimine bağlıdır. Bunu birbirinden ayıklayamayız. Çünkü, Azerbaycan, bizim kardeş ülkemizdir. (İki millet, bir devlet) kavramı vardır. Azerbaycan’ın çıkarlarına halel getirecek hiçbir adımı, bu Meclisin atmasını beklememek gerekir.”

 

“Sarkisyan’ın gelmesi güzel bir jest”

Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan‘ın, 14 Ekim’de Bursa’da oynanacak 2010 Dünya Kupası eleme maçı için Türkiye’ye geleceğinin anımsatılması üzerine Mercan, bunun, beklediği bir durum olduğunu söyledi. Mercan, Sarkisyan’ın, Türkiye’ye geleceğini açıklamasını, ”güzel bir jest” diye nitelendirdi ve iki ülke halkları arasındaki yumuşamayı göstermesi açısından önemli olduğunu belirtti. Mercan, ”Gelmemiş olsaydı da atılan imzaların ağırlığı azalmayacaktı ama gelmesi olumludur” dedi.

Mercan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün, Sarkisyan’ın davetini kabul ederek Ermenistan’da maçı izlediğini hatırtalarak, Sarkisyan’ın, Türkiye’de çok güzel bir şekilde ağırlanacağını dile getirdi.

Maçta olumsuz bir durum yaşanıp yaşanmayacağına ilişkin endişesinin sorulmasına Mercan, ”Endişem yok. Türk milletinin sağduyusuna her zaman inanıyorum. Bursalı seyircilerimizin, Bursa halkımızın sağduyusuna her zaman güveniyorum. Türkiye’ye ve Türklere yakışır misafirperverliği, Ermenistan’a da hep beraber göstereceğiz” karşılığını verdi.

 

“Onay süreci de o kadar çabuk olur”

Dışişleri Komisyonu Başkanı Mercan, bir soru üzerine, Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvar Nalbandyan‘ın, Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınırların yıl sonuna kadar açılması olasılığının bulunduğuna ilişkin açıklamasını da değerlendirdi.

Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki sorunların çözümüne odaklandıklarını vurgulayan Mercan, ”Bu ne kadar çabuk olursa, protokollerin Meclis onay süreci de o kadar çabuk olur. Bu protokollerin hayata geçirilmesi, ancak ve ancak Mecliste onaylandıktan sonra olacaktır. Bu olmadan, protokollerin hayata geçirilmesi, Türk hukukuna göre olmaz. Bu tür tahminleri ihtiyatla karşılamak gerektiğine inanıyorum. Ermenistan Dışişleri Bakanı bunu söylerken, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki sorunların, o sürece kadar çözüleceğini ima ediyorsa da bunu takdirle karşılarım ve alkışlarım. Böyle bir irade olursa bunu alkışlarım, o zaman yıl sonuna bile kalmayabilir” diye konuştu.

 

Protokolün onay süreci

Mercan, protokolün Meclise gelmesi halinde izlenecek prosedür hakkında da bilgi verdi. Mercan, protokolün, Bakanlar Kurulu’ndan 3 maddelik bir hükümet tasarısı olarak TBMM Başkanlığı’na gönderileceğini söyledi.

TBMM Başkanlığı’nın, tasarıyı ilgili komisyona göndereceğini, bu komisyonun da büyük bir olasılıkla Dışişişleri Komisyonu olacağını anlatan Mercan, daha sonra tasarıyı ne zaman gündeme alacaklarını değerlendireceklerini belirtti.

Mercan, komisyondaki görüşmelerin ardından tasarıyı TBMM Genel Kurulu’na göndereceklerini ifade ederek, sözlerini, ”Ama bu konularda çok aceleci olmamak gerektiğini düşünüyorum. Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin gelişimine bakmak lazım” ifadesiyle tamamladı.