Turizmde 2017 sezonu ile ilgili çok yazdık, bugün de devam ediyoruz. 2016 sezonunu çok kötü kapatan sektörün önümüzdeki sezon beklentilerinde de sıkıntı yaşayabileceği görülüyor. Bunun en büyük göstergesi Kasım ayı içinde yapılması gereken rezervasyonlardaki büyük düşüş oldu. Bu da hiç kuşkusuz yeni sezon için endişe yaratmaya başladı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Kültür ve Turizm Bakanlığı 2017 bütçesi üzerine değerlendirmelerde bulunurken bu önemli konuya da değindi.
Turizmde 2016 yılında ağır bir kriz yaşandığını, turist harcamalarında 150 dolara kadar ulaşan gerilemeye rağmen, turist sayısındaki azalmanın önlenemediğini kaydeden Budak, “Türkiye cari açık veren bir ülkedir. Doğrudan döviz kazandıran ana sektörümüz turizmdir. On aylık dönemde 9.5 milyon turist, 8 milyar dolar düzeyinde gelir kaybı ortaya çıktı. Turizmdeki gerileme ekonominin tüm sektörlerini etkiliyor. Turizm sektöründen etkilenen diğer sektörleri koyduğunuz zaman 500 bin civarında çalışanımız işsiz kalmıştır. Turizmdeki daralmayla birlikte işsizlik oranı yüzde 11.3 ile rekor seviyelere geldi” diyerek içinde bulunduğumuz durumu özetlemeye çalıştı.
Budak’ın değindiği en önemli konu, turizmimiz sadece Rusya’dan geleceği tahmin edilen turistlerin kurtaramayacağı oldu. Kendisini dinleyelim:
“Geçen yıl Bakan Mahir Ünal, ‘Rusya’dan 2 milyon turist gelir sorun olmaz’ diyordu. Bu anlayışla gerekli adımlar atılmadı ve ağır bir fatura ortaya çıktı. Bugün de ‘Rusya ile ilişkiler düzeldi 5 milyon turist gelir’ gibi açıklamalar yapılıyor. Bu yaklaşım yine kaybettirir. Önümüzdeki sene eğer sadece Rusya’ya güveniyorsak, burada uyarıyorum, sadece Rusya’yla Türk turizmi kurtulmaz. Ekonomik sıkıntılar nedeniyle Rusya’dan gelecek turist sayısı da 2 milyonun üstünde olmaz. Türkiye’nin Avrupa pazarında yoğunlaşması lazım. 2017 için özel bir bütçe ile daha fazla tanıtım yapması lazım ama bakıyorsunuz, 2016 yılında 118 turizm fuarına katılım öngörülürken, 2017 için fuar sayısı 112’ye düşürülüyor. Bu büyük bir çelişkidir. Erken rezervasyonlarla ilgili rakamlar hiç olumlu değil. Yaprak kımıldamıyor ve moraller son derece bozuk. Türkiye’nin imajıyla ilgili son derece önemli sıkıntılar var. Bunların aşılması için de PR çalışmaları yapılması gerekiyor, fuar sayısının artırılması gerekiyor. Avrupa pazarı bizim için en olgunlaşmış pazar. Bu pazarın en önemli televizyon kanallarına, gazetelerine ilanlar verilmesi, haberler yaptırılması ve bu imajla ilgili sıkıntının aşılması gerekir.”
Biz de anımsatalım:
Burada unutulmaması gereken en önemli konu Türkiye ile Avrupa arasındaki gerginlik ve giderek bozulan ilişkilerdir. Daha da önemlisi Türkiye’de can ve mal güvenliğinin bulunmadığı konusunda oluşan imajımızdır.
Zaten daha önce tanıtım eksikliklerimiz biliniyordu. Biz mesleğimiz gereği çok geziyoruz, çeşitli görüşmeler yapıyoruz. Dışarıda Türkiye’nin ve turizmimizin iyi tanıtıldığını görmedik.
Eksikliklerimizi de sürekli olarak vurgulamaya çalıştık. Yabancılar bile “Türkiye kendisini tanıtamıyor” diyor.
Şimdi ortada bunu da aşan sorunlar yumağı var. AB ile olan ilişkilerimizin durma noktasına geldiği şu günlerde Avrupa’da ne kadar tanıtım atağına kalkarsak kalkalım bir sonuç almamız mümkün mü? Zaten Avrupalı insanlarını Türkiye’ye göndermiyor. Gelmek isteyenleri de “Can ve mal güvenliği yoktur” diyerek frenlemeye çalışıyor.
Dışarıdan Türkiye çok farklı görünüyor. Özellikle Batı medyası bire on katarak Türkiye üzerinde kara bulutlar sergiliyor. Kamuoyunu ürküten ve Türkiye’de artık tatil yapılamayacak boyutlarda terör olaylarının olduğu yazılıyor. Televizyonlarda sürekli Türkiye’yi kötüleyen programlara yer veriliyor.
Doğrudur ve inanıyoruz Türk turizmi sadece Rusya’dan gelmesi beklenen turistlerle kurtulamaz, nefes alamaz. Ancak, yeni dış pazarlar ararken de bugün içinde bulunduğumuz olumsuzlukların çok önemli bir rol oynamakta olduğunu da görmemiz gerekiyor. Bu kötü imajı silemediğimiz süre içinde alternatif pazarlardan da bir şey elde edemeyeceğimiz gün gibi ortadadır.
Kaldı ki, bugün Rusya’dan da beklenen turistlerin gelmeyeceği görülüyor.
Rusya, hem ekonomik alanda sıkıntı yaşıyor, hem de Rus turistler de Türkiye’deki terör olaylarından etkileniyor. Can ve mal güvenliği açısından frene basıyor.
Geçenlerde Rusya’da konu ile ilgili yapılan bir anket dikkatimizi çekti. Daha önce tatillerini Türkiye’de geçiren Rus aileler arasında yapılan bu anket sonuçlarında “Türkiye’de terör var, tatile gidersem bir daha Türkiye’yi tercih etmem” diyenlerin sayısının % 47,8 olduğu görülüyor. Özetle neredeyse Türkiye’ye gelmek istemeyenlerin sayısı yarı yarıya azalma var.
Bugüne kadar ortaya çıkan rezervasyonlarda da Rusya’dan beklenen turist sayısının gerçekleşmeyeceği görülüyor.
Avrupa ile ilgili yazılacak çok şey var. Bu konuyu bir başka yazımızda enine boyuna ele alacağız ve değerlendirmelerde bulunağız.
Ortadaki sorunlar aşılırsa Avrupa’dan beklenen turist gelir mi? Kısa sürede bu çok zor. O zaman alternatif turizm çeşitliliği ve tanıtım atağı ile bunu aşabiliriz. CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak’ın bütçede yaptığı konuşmadaki görüşleri de böylece hayata geçirilebilir. Yoksa bugünkü koşullarda konu ile ilgili olarak atılacak adımlar hep havada kalır, beklenen sonuçlar da alınamaz.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz
.