ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Matt Bryza “AKP kapatılırsa bu, bizim ulusal çıkarlarımıza zarar verir” dedi.
Bryza, ABD’nin, “ültimatom göndermesinin veya tehditte bulunmasının uygun olmadığını da” dile getirdi.
Düşünce kuruluşu Washington Enstitüsü’nun yıllık “Turgut Özal konuşmasını” yapan Bryza’ya, AKP hakkında Anayasa Mahkemesi’nce kapatma kararının verilmesi durumunda bunun Türkiye-ABD ilişkilerini nasıl etkileyebileceği soruldu.
“ABD’nin ültimatom ya da tehdit göndermesi” hakkında Bryza, “Siyasi tartışmanın bir partinin yasaklanmasıyla çözümlenmesi, muhtemelen oldukça talihsiz olur. Tabii ki bu, AB’nin standardına da uygun değil. Türkiye, şimdi AB’nin içinde değil, ancak AB’ye girebilir. Türkiye’nin demokratik sistemi, anayasal düzeni, evrimden geçiyor, Türkiye, AB yoluna devam edecekse de evrimden geçmeli” yanıtını verdi.
Matt Bryza, ardından, “Bunu çözümlemek Türkiye’nin işi. ABD’nin ültimatom vermesi veya tehditte bulunması uygun değil” ifadesini kullandı. Başkan George W. Bush’un, ikinci görev dönemine başlarken yaptığı konuşmada demokrasilerin, ülkelerin kültürel ve tarihi koşullarına göre farklılıklar gösterebildiğini anlattığına işaret eden Bryza, “Türkiye’de, bizim kendi demokrasimizi yapılandırdığımız biçime uymayan şeyler olabilir, ancak sonunda Türk demokratik sisteminin, bunu çözümleyecek kadar güçlü olduğuna gerçekten güveniyoruz” dedi.
Türkiye AB müzakereleri hakkında Türk-Amerikan ilişkilerinin tezkere krizi sonrasında yaşadığı dönemi uzun bir değerlendirmeyle anlatan Bryza, soru-yanıt bölümünde AKP‘nin kapatılması halinde AB’nin müzakereleri durdurmasının ABD‘nin çıkarlarına zarar vereceğini söyledi. Bryza, “AB’ye girişin ufukta olmaması durumunda Türk liderleri için gerekli reform kararlarını vermenin çok daha zorlaşabileceğine inanıyoruz” diye konuştu.
AKP‘nin gizli gündemi hakkında Matt Bryza, “AKP’nin gizli bir gündeminin bulunup bulunmadığının” sorulması üzerine de, “Herhangi bir insanın ne gizli gündeminin olduğunu bilmiyorum. Bu bilinemez. Biz, yönetim olarak, Türk hükümetini eylemleri, reformları ve gösterdiği işbirliği derecesiyle değerlendirmeliyiz” dedi ve ABD’nin, bu üç unsurun hepsinden memnun olduğunu söyledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın üst düzey yetkilisi Bryza, “Burada demokrasi, laiklik ve hukun üstünlüğüne ilişkin anayasa ilkeleri arasında bir denge var” ifadesini kullandı.
Bryza, konuşmasının yazılı bölümünde de, “Bazı siyasi liderler, Mustafa Kemal Atatürk’ün vizyonunun, yeni bir döneme uyarlanmasını savunuyor. Onlara karşı çıkanlar ise, bu çabaların, Kemalizm’e ve laiklik, demokrasi ve hukukun üstünlüğüne ilişkin anayasal ilkelere zarar verdiği görüşünü taşıyor. AKP hakkındaki kapatma davası da, bu tartışmanın ortaya çıktığı konu” diye konuştu.
25.06.2008 – HÜRRİYET