Sosyal Demokrasi

  • SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (10)

    SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (10)

    ‘Sosyalizm’ kavramının ‘sosyal bilimler’in ortaya çıkışıyla birlikte ortaya çıktığını söylemiştik. ‘Bilimsel sosyalizm’ ise, bir başına ele alınabilecek bir konu olup, ayrı bir yazı dizisinde değerlendirilebilir. Bununla birlikte Jean Jaurès’in ‘Cumhuriyet olmaksızın sosyalizm güçsüz ve sosyalizm olmaksızın Cumhuriyet bir hiç (vide) olacaktır” sözü de unutulmamalıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nin ise; 2 Mart 1919’da Moskova’da toplanan IIIncü Enternasyonal (Komintern)’de…

  • SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (9)

    SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (9)

    Reich’ten Bundesrepublik’e Aşağı yukarı tüm Orta-Çağ boyunca cermen halkları ve onlara bağlı olanlar, Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu içinde yer almışlardı. 1871 yılında, Almanya İmparatorluğu denilse de ilk modern anlamda ‘Devlet’, Bismarck tarafından kuruldu, ki IInci Reich olarak adlandırılmaktadır. Burada Napolyon Bonapart’ın ‘İmparatorluk’unun da ‘modern Devlet’ niteliğini taşıdığını anımsatalım. Şu farkla ki, birincisi ‘federal’ ikincisi ‘merkezî’ karakterde…

  • SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (7)

    SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (7)

    Cumhuriyet’in Alman ve Fransız toplumları tarafından nasıl anlaşıldığı ve neden öyle anlaşıldığı konusuna değinmiştik. Burada, tartışmasız bir biçimde, ‘sözcüklerin gücü’nün nasıl kendisini ortaya koyduğuna işaret ederek geçelim. Arnold Ruge’ün, büyük olasılıkla Marx’tan esinlenerek, Alman toplumunda res publica anlayışının olmadığına ilişkin görüşlerini ve 1848 yılında Frankfurt Parlemanto’suna Bresalau milletvekili olarak girdiğinde, parlamento kürsüsünden Almanya’nın, bizdeki söylenişiyle,…

  • SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (6)

    SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (6)

    Sosyalizmin, ‘şeylerin devinimi’ne uygun ‘düşünce devinimi’ (mouvements des idées) ve yaşamsal sezgilerle gerçeğin aranmasına yönelik bir ‘felsefî pratik’ olduğu söylenecek olursa, bunun bir ‘bilimsel pratik’ olacağı da söylenemez mi? İşte sosyalizmin daha önceki tanım ve yorumlarının ötesinde ‘bilimsel sosyalizm’ olarak tanımlanması bu bakış açısıyla olmuştur. Böylece, “Filozoflar, bugüne değin, dünyayı yorumlamakla yetinmişlerdir, oysa asıl olan…

  • SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (5)

    SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (5)

    Felsefe profesörü olan Jean Jaurès 1885 yılında daha 26 yaşındayken milletvekili seçilecektir. Laik ve evrensel Cumhuriyet’in ‘havari’si olarak bilinen Jules Ferry’nin (1832-1893) yönetiminde Millet Meclis’ine giren Jaurès henüz kendi ‘sosyalizm’ düşüncesini geliştirmiş değildir (1). Jaurès, 1906 yılı seçim propagandaları boyunca ‘Sosyal Cumhuriyet’ anlayışını paylaşmakta ve seçmenlerine de bu Sosyal Cumhuriyet için ‘inanç mesleği’ sahibi olmaları…

  • SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (4)

    SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (4)

    Peki ama, demiştik, belli bir döneme ilişkin düşüncelerin, tutarlı bir bütünlük içinde olmaları ile zaman içinde değişim ve dönüşüm göstermelerini nasıl anlayabilir ve açıklayabiliriz? Bunun için Rhin’in batı yakasına geçip, Alman (entelektüelleri) ve Almanya’nın Fransa’dan nasıl görüldüğüne bakmamız gerekmektedir. Bu konuda, Fransa’da da ağırlıkları olan iki filozoftan biri Charles Philippe Théodore Andler (1866-1933) diğeri ise…

  • SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (3)

    SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (3)

    Sosyalizm Prochasson, Erik Hobsbawn, (Labouring Men, Studies in the History of Labour, London, Weidenfeld and Nicolson, 1964) ve E.P. Thompson, (The Making of the English Working Class, Londres, Victor Gollancz, 1963) gibi yazarlar dahil bir kesim tarihçiler, sosyalizmi, ‘egemen kültür’ bağlamında sorgulanması gereken, bir başına bütünsel bir ‘kültür’ olarak görmekteydiler diyor. Ancak, giderek ve yavaş…

  • SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (2)

    SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (2)

    Episteme mi İdeoloji mi? Jean Claude Vuillemin (1), Paul-Michel Foucault’nun (1926-1984) ‘episteme’ kavramına gönderme yaparak, düşüncenin derinde gizli olan tutarlılığının, tanımaya olanak veren ve günü geldiğinde açığa çıkması bağlamında konuya yaklaşmaktadır. Yani ‘düşünce’lerimizin bir ‘tarihsel önselliği’ (à priori historique) vardır ve bir tür ‘arkeolojik’ çaba sonunda bunlar gün yüzüne çıkarılmaktadırlar. Ancak bu, episteme aracılığıyla, ‘bilgi’lerimizin…

  • SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (1)

    SOL/SOSYAL DEMOKRASİ/SOSYALİZM (1)

    ‘‘Marx’ta Para’’ yazı dizimizin sosyal medyada yayınlanmamış 6 yazısı kaldı. Suzanne De Brunhaff’un ‘Devlet ve Sermaye’ başlıklı kitabı ile diğer birkaç makalesinin de özetlendiği eklerlerle birlikte “Marx’ta Para/Kredi/Sermaye- Kapitalist Üretimin Finansmanı ve Sorunları” başlıklı bir kitap olarak hazırlanmış bulunuyor. Kitabın yayını beklemeden, kalan son altı yazıyı isteyen okuyucuya özelden göndereceğimi belirtirken; Cumhuriyet’in yüzüncü yılı kutlamalarına…

  • KEMALİZM VE SOSYAL DEMOKRASİ

    KEMALİZM VE SOSYAL DEMOKRASİ

    Prof. Dr. Anıl ÇEÇENKemalizm ve sosyal demokrasi ilişkisi son günlerde Türkiye’de öndegelen tartışmalardan birisi durumuna geldi. Özellikle Türkiye Cumhuriyetininkurucusu olan Atatürk’ün partisinin sosyalist enternasyonal adını taşıyanuluslararası organizasyondan atılmak istenmesi nedeniyle bu tartışmanın dahada alevlendiği görülmüştür. Devletin ve cumhuriyet rejiminin kurucusu olanAtatürk’ün partisinin yeterince sosyal demokrat olmaması gibi bir gerekçe ileuluslararası bir yapılanmanın dışında bırakılmak istenmesi…