Habip Hamza Erdem


  • MARX’TA PARA (29)
    MARX’TA PARA (29)

            Kredi sisteminin üçüncü özelliği ve ‘fiktif sermaye’                    Banka sistemi sadece depocular ile ödünç alıcılar arasında bir aracı olmayıp kendisi de ödünç verdiği […]

  • MARX’TA PARA (28)
    MARX’TA PARA (28)

              Bankalar, merkezileştirme rolleriyle, önemli bir miktarda ödünç sermayeyi ellerinde bulundurmaktadırlar: sanayi ve ticaret kapitalistlerinin işletilen ve rezrv fonları, finans kapitalistlerinin depoladıkları fonlar, likid paralar […]

  • MARX’TA PARA (27)
    MARX’TA PARA (27)

    Eğer ‘faiz kategorisi’ni tanımlarken, onun ‘niceliksel’ kârın bir parçası olmasına karşın bölüşümün ‘niteliksel’ yönüne de vurgu yapılıyorsa, bu,  “finansör kapitalistler ve üretici kapitalistlerin gerçekten karşı […]

  • MARX’TA PARA (25)
    MARX’TA PARA (25)

    Kredinin bütüncül (unitaire) anlayışı Marx’ın “kredi parası kuramı”nın kapsamını sistematik bir biçimde ele aldığını söylemek zordur. O nedenle, Brunhoff da, Kapital’deki (tome II, livre troisième) […]

  • MARX’TA PARA (24)
    MARX’TA PARA (24)

              Ne var ki, paranın birinci işlevi yani değer ölçüsü olması kredi parası tarafından doğrudan yerine getirelemez. Yani, ‘kredi parası’, ancak “kendi nominal değeri kadar […]

  • MARX’TA PARA (23)
    MARX’TA PARA (23)

              Bununla birlikte, Marx kredi sistemi içinde, “bu ticari kredi sisteminin sınırları” (1) ve yeniden başlamasının, para talebinin ‘peşin para’ gereksinmesine bağlı olduğuna işaret edecektir. […]

  • MARX’TA PARA (22)
    MARX’TA PARA (22)

              Kişisel yoksulluk veya zenginlerin lüks amaçları için ya da kapitalist olmayan, örneğin köylü, zanaatkâr vb’nin kredi alması durumunda, Marx, alınan borcu ödememe ya da […]

  • MARX’TA PARA (21)
    MARX’TA PARA (21)

              Böylece Orta-Çağ ‘profesyonel faizcisi’nin tüccarla çatışması gibi, sanayi kapitalisti de finansçı kapitalistle çatışacaktır: “Kendisi için biriktirdiği para” (1), tüm sermaye biçimlerine uygulanabilen [A -A’] şemasında, bu […]

  • MARX’TA PARA (20)
    MARX’TA PARA (20)

              Açıkca söylemek gerekirse, Marx, ‘kredi sistemi’ni para kuramının üçüncü aşaması olarak ele almaktadır. Dahası ounun özgün biçimi, dolanım ve işlemelerinin yanısıra, aynı zamanda para, […]

  • MARX’TA PARA (19)
    MARX’TA PARA (19)

    II. KREDİ Strüktür ve konjonktür Baştan belirtilmelidir ki, Brunhoff, Marx’ın akılyürütmesine sadık kalınarak, çeşitli yerlerdeki çelişkili açıklamaları üzerinde pek durulmamasından yanadır. Bu da, kredi çözümlemesinin, […]

  • MARX’TA PARA (18)
    MARX’TA PARA (18)

                Sweezy, malların fiyatlarından hareketle yeniden-üretim şemalarını yorumlayarak Marx’ın para kuramı ve yeniden-üretimin finansal koşullarından uzaklaşmaktadır.             Yani, paranın değeri ile malların değerini veri olarak […]

  • MARX’TA PARA (17)
    MARX’TA PARA (17)

                Sabit sermayenin amortismanı için önceden hazırlanan para ile net yatırımın tüm işletmeler tarafından eşzamanlı olarak harcanacağı söylenemez. Çünkü kimi kapitalistler tutum yaparken kimileri paralarını […]

  • MARX’TA PARA (16)
    MARX’TA PARA (16)

    2° Paranın değeri verili, gerekli altın miktarı da yeterli iken,  finansman sorunuyla ilgili Marx’ın açıklamaları, kapitalistlerin para biçiminde tasarruf kararlarının dengesini (ajustement) bulmaya yönelik olmaktadır. […]

  • MARX’TA PARA (15)
    MARX’TA PARA (15)

                Brunhoff, R.Luxembourg’un neredeyse Marx’tan daha marksist bir tutumla ‘para’ konusuna önem verdiği söylenebilir diyor.             Çünkü, bir dolanım aracı olarak para, kapitalist yeniden-üretimin onsuz olmaz bir […]

  • MARX’TA PARA (14)
    MARX’TA PARA (14)

    Dengenin finansal verileri 1° (Kesim I) ve (Kesim II)’nin kapitalistleri olarak, altın üreticilerinin bilançoları arasındaki ilişki  [v1+pʅ1=c2] denge koşullarına uymak durumundadır. Başlangıçta bunun nasıl olacağı […]

  • MARX’TA PARA (13)
    MARX’TA PARA (13)

    Basit dolanım sürecinde finansal açıdan “doğal ve ilkel biçim” olarak bir denge kurulabiliyorsa, asıl soru artı-değerin nereden kaynaklandığı değil ama gerekli ‘para’nın nerden geldiğidir. Yanlış […]

  • MARX’TA PARA (12)
    MARX’TA PARA (12)

    Demek ki, “birikim’ (thésaurisation) burada kapitalist sürece içkin bir faktör olarak ‘sermaye birikimi’nden (accumulation) öz olarak farklıdır. Gerçekte, devinimsiz para-sermaye yeniden-üretim sürecini genişletmemekte, tersine yatan […]

  • MARX’TA PARA (11)
    MARX’TA PARA (11)

                Basit yeniden üretim, finansman aracı olarak A nın elde tutulmasını gerektirir. Yani kapitalist m=a dan fazlasını tüketemez. Öte yandan, (a) nın gerçek tüketim nesnesi […]