TDBB Kırgızistan Üye Belediyeler Koordinasyon Toplantısı Bişkek’te Yapıldı. TDBB /TURKISHFORUM – ABDULLAH TÜRER YENER
Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB), Kırgızistan Üye Belediyeler Koordinasyon Toplantısı, 20 Ekim 2021 tarihinde, Kırgızistan Yerel Yönetimler Birliği ev sahipliğinde Bişkek’te yapıldı.
Tamamlanan proje açılışları ve Yerel Yönetimler Ulusal Forumu vesilesiyle Kırgızistan’da bulunan TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, yeni seçilen belediye başkanları ile koordinasyon toplantısında bir araya geldi. Toplantıda, TDBB’nin çalışmaları hakkında katılımcılar bilgilendirildi. Ayrıca TDBB’nin Kırgızistan’a yönelik yaptığı projeler anlatıldı ve yeni seçilen belediye başkanları ile işbirliğini geliştirmek amacıyla yapılacak çalışmalar üzerinde duruldu.
Toplantıya, TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, Kırgızistan Bölgesel Kalkınma Devlet ajansı Genel Müdürü Elçibek Cantaev, Kırgızistan Yerel Yönetimler Birliği Başkanı ve Orlovla Belediye Başkanı Baktıbek Çançarov, Kırgızistan Yerel Yönetimler Birliği Genel Müdürü Bektur Orozbaev, Kırgızistan Yerel Yönetimler Birliği Genel Müdür Yardımcısı Murat Baydıldaev, Batken Belediye Başkanı İmamnazar Burkanov, Calal-Abad Belediye Başkanı Ernisbek Ormokov, Kant Belediye Başkanı Ulan Maylibaşev, Kara-Kol Belediye Başkanı Ermat Cumaev, Kara-Köl Belediye Başkanı Almazbek Baltaşev, Kızıl-Kıya Belediye Başkanı Asilbek Matkalıkov, Maylı-Suu Belediye Başkanı Nurlanbek Umarov, Çolpon-Ata Belediye Başkanı Berdibek İmanbekov, Talas Belediye Başkanı Askar Şabdanov, Taş-Kömür Belediye Başkanı Nurlan Doulbekov, Özgen Belediye Başkanı Nodirbek Karimov, İsfana Belediye Başkanı Çıngızbek Rısov, Aydarken Belediye Başkanı Altınbek Murzacanov, Kara-Suu Belediye Başkanı Adıl Lolobaev, Narın Belediye Başkan Vekili Mayrambek Cunuşov, Nookat Belediye Başkan Vekili Daniyar Tacibaev, Sülüktü Belediye Başkan Vekili Bavabek Taşev, Kadamcay Meclis Başkanı Azizbek Abdırazakov ve TDBB Dış İlişkiler Uzmanı Mairam Baigonusheva katıldı.
Kırgızistan’da yeni seçilen belediye başkanlarını tebrik ederek açılış konuşmasına başlayan TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, “Kırgızistan TDBB’nin en aktif işbirliği yaptığı üye ülkelerinden biridir. Kırgızistan ayrıca TDBB’nin Yönetim Kurulu’nda da temsil edilmektedir. TDBB kuruluşundan bu yana Kırgızistan’da çok sayıda projeyi hayata geçirdi. Sadece son 5 yılda 500 bin $ civarında proje gerçekleştirildi. Kırgızistan belediyeleri ve yerel yönetimleri ile yakın işbirliğini devam ettirmeye hazırız. Bugün bu toplantıda sizlerle tanışmak ve sizleri dinlemek istiyoruz. Sizin öneri ve değerlendirmelerinizin bizim için kıymetli olduğunu bilmenizi isterim. Bu vesile ile Kırgızistan’ın Bağımsızlığının 30. yılını ve Yerel Yönetimler Birliğinin kuruluşunun 25. Yılını tebrik ederim” diye konuştu.
Daha sonra toplantıya katılan Belediye Başkanları söz alarak görüş ve önerilerini ifade ettiler. Bu çerçevede:
Kara-Köl Belediye Başkanı Almazbek Baltaşev, “Bizim şehir hidroelektrik üretiminin çok yoğun olduğu bir şehirdir. 26 bin nüfusu olan şehrimizin gelir kaynağı hidroelektrik sektöründen gelmektedir. Şehrimizde Kambarata, Toktogul gibi kırgızisrtan’ın en büyük hidroelektrik santralleri yer almaktadır. Türkiye’den kardeş şehrimiz bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu alanda desteklerinizi isteriz” şeklinde konuştu.
Aydarken Belediye Başkanı Altınbek Murzacanov, “Aydarken, Batken iline bağlı dağlık bir şehirdir. Deniz seviyesinden 2.000 metre yükseklikte yer almaktadır. 12 bin nüfuslu şehrin % 65’ini Kırgızlar, % 30 Tacikler ve % 5’ini diğer halklar oluşturmaktadır. Şehrimiz Sovyet zamanında dünyaya civa üretimiyle meşhur olmuş bir sanayi şehridir. Günümüzde üretim yapılmadığından Aydarken’de son yıllarda işsizlik oranı yükselmiştir. Türkiye’de kardeş şehrimiz bulunmamaktadır” dedi.
Taş-Kömür Belediye Başkanı Nurlan Doulbekov, “44 bin nüfuslu Taş-Kömür şehri ana ulaşım yollarında yer alan, demir yoluyla Özbekistan’a oradan da Avrupa’ya ulaşma imkanı sağlayan, potansiyeli çok yüksek bir şehirdir. Ayrıca Narın nehri bizim şehirden geçmektedir. 3 adet hidroelektrik santraline sahip şehirde enerji sıkıntısı yaşanmamaktadır. Yer altı kaynakları bakımından zengin olan şehrimizin, hiçbir kardeş şehri yoktur. Bu bağlamda kardeş şehir bulup işbirliği yapmaya hazırız” şeklinde konuştu.
Maylı-Suu Belediye Başkanı Nurlanbek Umarov, “26 bin nüfuslu şehrimiz il düzeyindeki, ampul üretim fabrikalarıyla tanınmış bir şehirdir. Ampul üretiminde modern fabrikalar kuruldu. Bizim de Türkiye’den kardeş şehrimiz bulunmamaktadır” ifadelerini kullandı.
Calal-Abad Belediye Başkanı Ernisbek Ormokov, “Calal-Abad şehri ülkedeki en büyük üçüncü şehirdir. 120 bin nüfusa sahiptir. 2014-2015 yıllarında Türkiye’nin Tarsus şehri ile kardeş şehir ilişkileri kurarak, şehrimizde bir caddeye Tarsus ismi vermiştik. Kardeş şehrimiz bizim belediyeye fırın hediye ederek, bu fırında çalıştırmak üzere 3 elemanın da Türkiye’de kurs almalarına imkan sağlamışlardı. 2021 yılında da Hatay şehri ile iyi niyet sözleşmesi yaptık. Aralık ayında Hatay’a bir ziyaret gerçekleştirmeyi düşünüyoruz. Başka kardeş şehir olmak isteyen belediyeler varsa biz dostluk, kardeşlik ilişkileri kurmaya her zaman hazırız” dedi.
Orlovka Belediye Başkanı Baktıbek Çançarov, “Biz 2019 yılında bir heyetle Türkiye’ye gelmiştik. Sizinle Kırgızistan’da tekrar görüşmekten mutluluk duyuyorum. Bundan sonra da TDBB ile yakın çalışmak isteriz. Orlovka şehri ülkemizki en küçük şehirlerden birisidir. Sovyet zamanında şehirde kimya ve metalürji tesisleri mevcuttu, günümüzde ise altın fabrikaları vardır. Bizim de kardeş şehrimiz bulunmamaktadır” diye konuştu.
Kara-Kol Belediye Başkanı Ermat Cumaev, “Kara-Kol şehrinin nüfusu 84 bin kişidir. Türkiye’nin Gebze ve Keçiören Belediyeleri ile kardeşiz. Keçiören Belediyesi ile tecrübe paylaşım programları düzenlemekteyiz. Keçiören’le ilişkilerimizin canlı olduğu söylenebilir. Gebze şehri ile ilişkilerimizi canlandırmak isteriz. Bununla beraber Muş Belediyesi’nden kardeş şehir ilişkisi kurmaya yönelik teklif aldık. Bununla ilgili görüşmelerimiz sürmekte. Ayrıca şehrimizde bulunan Hüseyin Karasaev Parkının yenilenmesiyle ilgili TDBB’ye yazı yazmıştık. Bu alanda da desteklerinizi bekleriz” diye konuştu.
Çolpon-Ata Belediye Başkanı Berdibek İmanbekov, “Çolpon-Ata şehri Isık-Göl’ün en turistik şehirlerinden birisidir. Nüfusumuz 12 bindir. Biz Pendik Belediyesi ile kardeş şehir ilişkisi kurmak için görüşmeler yaptık fakat resmi süreç henüz tamamlanmadı. Çolpan Ata turizm alanında potansiyeli yüksek bir şehir olduğundan Türkiye’den turistik bir şehirle kardeş şehir olup tecrübelerinden yararlanmak isteriz” dedi.
Kant Belediye Başkanı Ulan Maylibaşev, “Kant şehri Bişkek’e 20 km uzaklıkta olan bir şehirdir. Resmi olarak nüfusumuz 22 bindir. Şehrimizde çok sayıda üretim yapan fabrikalar mevcuttur. Dolayısıyla sizinle bu alanda işbirliği yapmak isteriz. Türkiye’de kardeş şehrimiz yoktur, kardeş şehir bulunması konusunda da desteklerinizi bekleriz” şeklinde konuştu.
Talas Belediye Başkanı Askar Şabdanov, “Resmi olarak nüfusumuz 40 bindir. Türkiye’de Talas (Kayseri) ve İznik (Bursa) ile kardeş şehir ilişkimiz bulunmaktadır. Bu ilişkilerimizi canlandırmaya çalışmaktayız ve bu konuda sizin de desteklerinizi bekleriz” dedi.
Kadamcay Meclis Başkanı Azizbek Abdırazakov, “Kadamcay şehri 2012 yılında kuruldu. 20 bin nüfusumuz var. Bizde dünyaca meşhur antimon madeni çıkarılıp işlenmektedir. Fakat fabrikanın işleri son dönemlerde kötü gittiği için Türkiye’den gelen yatırımcılar çalıştırmaya başladı. Biz de Türkiye’den şehrimize kardeş şehir bulunmasını isteriz” dedi.
Sülüktü Belediye Başkan Vekili Bavabek Taşev, “Şehrimizin 150 yıllık bir tarihi vardır. Bir zamanlar Orta Asya’nın kömür merkezi olarak bilinmekteydi. Bizim temel üretimimiz kömürdür ve ak kumdur. Yıllık 270-300 bin ton kömür madeni ve 10-20 bin ton kadar ak kum çıkarılmaktadır. 20 bin nüfusumuz var. Biz sizinle işbirliği yapmaya her zaman hazırız” ifadelerini kullandı.
Batken Belediye Başkanı İmamnazar Burkanov, “30 bin nüfuslu, kayısı üretimiyle meşhur şehrimiz 2014 yılında Türkiye’nin Malatya şehri ile kardeş şehir olmuştur. Ama ilişkilerimizin pek aktif olduğu söylenemez. Bu yılın 14 Ekim tarihinde “Batken’in kalkınması ülkenin kalkınmasıdır” konulu forum gerçekleştirildi. Bu foruma Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı katıldı ve tarım ürünlerinin işlenmesi konusunda anlaşma yapıldı. 2021 yılının ağustos ayında Türkiye’nin Bişkek Büyükelçisi Batken’e olan ziyaretinde merkez stadyumun yenilenmesi konusunda yardım edeceğini söylemişti. Onu bekliyoruz. Sizinle tanıştığıma çok memnun oldum” diye konuştu.
Narın Belediye Başkan Vekili Mayrambek Cunuşov, “Narın şehri Türkiye’nin Etimesgut (Ankara) ve Kastamonu şehirleri ile kardeş şehirdir. 2018 yılında Etimesgut Belediye Heyeti Narın şehrine olan ziyareti kapsamında anlaşma yapılarak 100 kişilik bir çocuk kreşi yapılıyor. Kreşin % 70’lik kısmı tamamlandı ve 2021 Aralık ayında kullanıma açılması planlanıyor. Kastamonu Belediyesi ile de Elma parkının yenilenmesi konusu konuşulmuştu. Pandemiden dolayı bu konuya ara verildi. Sizden bunu canlandırma konusunda yardım etmenizi rica ederiz” dedi.
İsfana Belediye Başkanı Çıngızbek Rısov, “İsfana şehri başkent Bişkek’e 1.100 km uzaklıkta yer alan ülkenin en uzak şehir sayılmaktadır. Nüfusu 32 binin üzerindedir. Turizm ve madencilik alanında önemli bir şehirdir. En önemli sorunumuz komşu Tacikistan ile olan sınır sorunumuzdur. Türk kardeşlerimiz ile bugüne kadar hiçbir bağlantımız olmadı. Turizm ve madencilik alanında işbirliğini geliştirmek amacıyla Türkiye’deki şehirlerle kardeş şehir olmak isteriz” şeklinde konuştu.
Nookat Belediye Başkan Vekili Daniyar Tacibaev, “Daha önceden Türkiye’nin Şanlıurfa Belediyesi ile kardeşlik konusunda görüşmeler olmuş, ancak resmi olarak protokol imzalanmamıştır. Şehrimiz 2003 yılında kurulmuştur ve 15 bin nüfusumuz vardır. Türkiye ile kardeşlik ilişkilerin kurulması ve canlandırılması arzusundayız. Türkiye’nin tecrübelerinden yararlanmak bizim için önemlidir” dedi.
Özgen Belediye Başkanı Nodirbek Karimov, “Özgen şehri Türkiye’den Toroslar Belediyesi ile kardeş şehirdir. Ancak son zamanlarda ilişkilerin biraz zayıfladığı söylenebilir. Biz bu ilişkimizi canlandırmak ve belediyemizde bulunan uzmanların Türkiye’deki belediyelerden tecrübe almasını isteriz” ifadelerine yer verdi.
Kara-Suu Belediye Başkanı Adıl Lolobaev, “TDBB’nin koordinasyonunda Sakarya’nın Kara-Suu şehri ile kardeş şehir protokolü imzalamak için 2020 yılının Kasım ayında Türkiye’de bulunduk. İşbirliğimizi artırmaya hazırız” dedi.
Kızıl-Kıya Belediye Başkanı Asilbek Matkalıko, “Türkiye’nin Hatay ve Güneyyurt şehirleri ile kardeş şehir konusunda iyi niyet protokolü imzalandı, fakat resmi süreç tamamlanmadı” dedi.
TDBB Kırgızistan üye Belediyeler koordinasyon toplantısı günün anısına aile fotoğrafı çekimiyle sona erdi.