1.. Ermenistan’dan Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ülkelerine yapılan ihracat bu yılın ilk 9 ayında yüzde 27.8 oranda arttı… Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Avrasya Hükümetlerarası Konseyi’nin oturumunun başında yaptığı konuşmada, 2021 yılında Ermenistan’ın, AEB ülkeleriyle ticaret hacminde istikrarlı büyüme oranları kaydettiğini dile getirdi. Konuşmada Başbakan Paşinyan şu ifadelere yer verdi: “Rakamlar çok şey ifade ediyor. Ermenistan’ın Ocak-Eylül 2021’de AEB ülkeleri arasındaki dış ticaret cirosu, 2020 yılının aynı dönemine kıyasla yüzde 12.8 oranda arttı. Ermenistan’dan AEB ülkelerine yapılan ihracat bu yılın ilk 9 ayında yüzde 27.8 arttı. Rusya Federasyonu’na ihracat yüzde 27.4, Belarus’a yüzde 19.2, Kazakistan’a yüzde 89.5 ve Kırgızistan’a yüzde 48 arttı. “Başbakan’a göre, bu sadece AEB içindeki ticari işbirliğinin gelişmesinin değil, aynı zamanda dünya ekonomisindeki küresel yapısal değişim koşullarında başlatılan yeni fırsatların varlığının da göstergesidir.”
2. Armenian Weekly’ de “Karabağ’ın geleceği: Araştırma Çağrısı” başlıklı uzun ve ödüllü bir araştırma çağrısı yazısı var. Araştırmacıların armeniacommission.org’dan gelen soruları yanıtlamaları teşvik edilmekte olup başvuruların İngilizce ve bir MS Word veya PDF belgesinden oluşması talep edilmektedir. Bu çağrıda Türkiye ile ilgili hususların da dikkate alınacağı anlaşılıyor. Bu nedenle, Türkiye’ nin de çalışmaya katkısı olması gerektiği düşünülerek ilgili makamlara ayrıca gönderilecektir. Bu konuda TFÇG Üyelerimiz den de bir Alt ÇG teşkil edilerek resmi makamlara öneri halinde bir çalışma sunulabilir. Böyle bir AÇG’ nda görev yapmak isteyen olursa TFÇG Eşbaşkanları olarak gerekli düzenlemeyi yapabiliriz. Mesajımızda Çağrıdan kısa bir özete yer verildi. Konuya önem verenler tamamını okumalı.
ÖZET; “ 2020 Karabağ Savaşı, bölgesel ilişkilerin geleceği ve Karabağ’ın durumu hakkında yeni zorluklar yarattı ve cevapsız soruları alevlendirdi. İkinci Karabağ Savaşı’nı sona erdiren Kasım 2020’de Rusya’nın aracılık ettiği ateşkesin ardından ve karada Rus barış güçlerinin varlığına rağmen, Karabağ sınırlarında ve Ermenistan’ın sınırlarında devam eden askeri çatışmalar, toplu göç ve ekonomik ve fiziksel güvensizlik ile birlikte, halen devam ediyor. Ermeniler ve Azeriler yeni oluşturulan cephe hatlarında mevzilerini pekiştirirken, şiddet patlamaları olağan hale geldi. Uzun vadede, Ermenistan ve Ermeniler kendilerini bölgesel jeopolitik ortamdaki değişikliklerden etkilenmeye devam edecekler: muzaffer ama yine de şiddetle saldırgan bir Azerbaycan, tarafsızlık için çabalayan ancak derinden iç içe olan ve ekonomik olarak Azerbaycan ve Türkiye’ye bağımlı olan bir Gürcistan. İran ve Türkiye’nin her biri büyük iç zorluklara bulaştı”…..NOT: Yazıda yer alan ve tekliflere öncelik verileceği konular şöyle belirtiliyor; “ – Devlet kurumlarının fiili devletlerde meşruiyeti ve yaşayabilirliği – Savaş sırasında ve sonrasında yerinden edilme ve insani kriz – Ekonomik canlanma için senaryolar– Ermenistan’ın Karabağ’a mali desteğinin değerlendirilmesi – İnsan güvenliği: Su, gıda, enerji – Karabağ ve Ermenistan’dan Görünüm: Siyasi ve Askeri Güvenlik” …. Yazıda yer alan bölümlerin başlıkları; “ Karabağ’ın kendi kısa ve uzun vadeli güvenliğine bakışı: Ermenistan’ın rolü, Rusya’nın rolü…Rusya’dan görünüm…Azerbaycan’dan görünüm….Bölgeden Görünüm…
3. Avrasya Hükümetlerarası Konseyi’nin dar kapsamlı oturumu Ermenistan’da gerçekleşti…18 Kasım’da Erivan’da Avrasya Hükümetlerarası Konseyi’nin dar kapsamlı oturumu gerçekleşti. Oturuma Ermenistan, Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan hükümet başkanları ve Avrasya Ekonomi Komisyonu Yönetim Kurulu Başkanı Mihail Myasnikovich katıldılar. Ermenistan Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre oturumda AEB çerçevesinde sanayi, tarım ve sağlık alanlarında işbirliğinin geliştirilmesine ilişkin çok çeşitli konular ele alındı. Avrasya Hükümetlerarası Konseyi’nin geniş kapsamlı oturumu 19 Kasım’da yapılacak.
4. Rusya Başbakanı Mishustin Erivan’da…Rusya Başbakanı Mikayil Mishustin Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) Hükümetlerarası Konseyine katılmak için Ermenistan’ı ziyaret etti. İki günlük çalışma ziyareti için Yerevan’da bulunan Mishustin 18 Kasım’da Kırgızistan Başbakanı Akılbek Japarov ve Belarus Başbakakanı Roman Golovchenko ile baş başa ikili görüşmelerde bulunacak. 2021 yılında 4’üncüsü yapılan toplantının gündeminde AEB çerçevesinde entegrasyonun derinleşmesine yönelik güncel konular var. Rusya Hükümeti Basın Servisi’nden yapılan açıklamaya göre toplantıda İç pazarın faaliyetlerine özel önem verilecektir.
5. ABD Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Kongre Üyesi Katherine Clark: “Azerbaycan, Ermeni egemenliğini tanımalı ve saygı duymalı” diyor. Katherine Clark, son Azerbaycan saldırısının ardından Ermenistan’a desteğini belirterek, “Başka bir sebepsiz saldırıya maruz kalan Ermenistan halkının yanındayım. Azerbaycan, Ermeni egemenliğini tanımalı ve saygı göstermelidir” dedi. Perşembe günü attığı tweet’te. “Bu son saldırganlığı kınıyorum ve hükümeti geçen yılki barış anlaşmasına uymaya çağırıyorum” dedi. (Not; Ermenistan’ ın iddiasına göre; “16 Kasım’da Azerbaycan ordusu, Ermenistan-Azerbaycan sınırının doğu kesimindeki Ermeni mevzilerine saldırarak başka bir provokasyona başvurmuş..,o.tan)
6. Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan ve Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (CSTO) Genel Sekreteri Stanislav Zas, Azerbaycan tarafından başlatılan askeri operasyonu görüştü… Mirzoyan 18 Kasım’da, Stanislav Zas ile bir telefon görüşmesi yaptı. Bakan Mirzoyan, Azerbaycan’ın Ermenistan’ın egemen topraklarına karşı yeni bir saldırı başlattığını vurguladı. 9 Kasım 2020’deki üçlü açıklamadan bu yana, Azerbaycan askeri-politik liderliğinin kışkırtıcı eylemleriyle bölgesel güvenlik ve istikrarın kesintiye uğradığını sözlerine ekledi. Görüşmeciler, Ermenistan’ ın doğu sınırındaki durumu istikrara kavuşturmak için CSTO’nun mekanizmaları ve araçları çerçevesinde olası adımların değerlendirilmesini tartıştılar.
7. Fransız Senatör Bruno Retailleau: Fransa, Azerbaycan’ın saldırılarına karşı Ermenistan’ı daha sıkı desteklemeli… Retailleau, Karabağ Bölgesel Yönetimi ve Altyapı Bakanı Hayk Khanumyan ve Dağlık Karabağ temsilcileriyle bu sabah görüştü. “Fransa, Türkiye’nin de yardım ettiği Azerbaycan saldırılarına karşı Ermenistan’ı daha sıkı desteklemeli” dedi.
8. Putin: Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki sorunların çözümünde Rus diplomasisinin rolü artıyor… Rusya Devlet Başkanı, Dışişleri Bakanlığı toplantısında yaptığı açıklamada, “Ermenistan-Azerbaycan sınırındaki son çatışmaların, bölgedeki durumun henüz sakinleşmediğin ve Rus diplomasisinin daha fazla çözüm bulmadaki rolü arttı. Bir yıl önce Rusya’nın aktif arabuluculuk çabaları nedeniyle Karabağ’daki savaş durdurulmuştu. Ancak, son dönemde Ermenistan-Azerbaycan sınırında yaşanan çatışmalar, bu bölgedeki durumun henüz sakinleşmediğini gösterdi. Ateşkes rejiminin kurulmasında ve sivil nüfusun güvenliğinin sağlanmasında Rus barış güçlerinin çabaları önemli bir rol oynuyor” dedi.
9. Hampig Sassounian, Potansiyel Kemik İliği Bağışçısı… Hampig Sassounian, Çarşamba günü potansiyel bir kemik iliği bağışçısı olarak Ermeni Kemik İliği Bağışçısı Örgütü (ABMDR) ne kayıt oldu. Sassounian’a, ABMDR’nin dünya çapındaki operasyonları hakkında bilgi verildi ve basit bir kan testinin ardından Sassounian, ABMDR’nin en yeni potansiyel kemik iliği kök hücre donörü olarak tescil edildi. Dr. Sevak Avagyan, “Bu, ABMDR için tarihi bir gün. Ulusal kahramanımız Hampig Sassounian’ın ABMDR ailesine katılmasından onur duyuyoruz” dedi. (Not: Bir katil Ermenilerin ulusal kahramanı oluyor. Katilin iliği çocuklara geçecek,yazık..,o.tan)
10. Sınırdaki Gerginlikten Varoluşsal Tehdide… Ermenistan’ın itibarlı müttefiki Rusya Federasyonu, sınırlarındaki birçok olayla dikkati dağıtırken, Azerbaycan, Ermenistan ile nihai bir anlaşmayı zor hatta imkansız hale getirmek için sahada olaylar yaratıyor. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, mağlup Ermenistan’ın parçalanmış bir millet olduğunu ve bu gerçeği kabul etmesi ve bu pozisyonu ile müzakerelere katılması gerektiğini belirtti. Uluslararası platformlarda bölgeye barış getirdiğini iddia eden Azerbaycan, 2020’de Ermenistan’a karşı yürüttüğü 44 günlük savaşın yanı sıra son 30 yıldır bir yıpratma savaşı yürütüyor ve 9 Kasım 2020’deki ateşkesten sonra bile bu savaşı sürdürüyor. Bu yıpratma savaşının temel amacı, Ermenistan ve Karabağ’ı yaşanmaz hale getirerek bu toprakları ele geçirmektir. Ermenistan bağımsızlığını kazandığından beri 800 bin vatandaş burayı terk etti. İkinci Karabağ savaşından önce, tüm bu yerleşim bölgesindeki nüfusun 140.000 olduğu tahmin ediliyordu. Bugün itibariyle, yerinden edilmiş Karabağ Ermenilerinin 90.000’den azı oraya geri döndü. Ermenistan rehabilitasyon ve yeniden yerleşim için büyük destek veriyor
11. TBMM Azınlık Okulları İçin Bütçe Teklifini Reddetti…Türkiye’de Ermeni, Yahudi ve Rum azınlık toplulukları tarafından işletilen 22 okul, hem maddi hem de azalan öğrenci sayısı nedeniyle sıkıntı yaşıyor. Muhalefetteki Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) Ermeni asıllı Milletvekili Garo Paylan, ülkedeki azınlık okullarının ayakta kalmasına yardımcı olmak için 2 Kasım’da Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2022 bütçe toplantıları sırasında “azınlık okulları için kaynakları artırmak” amacıyla Planlama ve Bütçe Komisyonu’na bir teklif sundu. Garo Paylan, “Azınlık okulları da bu ülkenin okullarıdır. Ermeniler, Rumlar ve Yahudiler azınlık okullarını yaşatmaya çalışıyorlar, öğretmenlerine maaş vermeye, öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyorlar. Ancak, yeterli kaynakları yok” dedi.
Bir yanıt yazın