Amerika’da kıran kırana geçen Başkanlık seçimini Joe Biden kazandı. Siyasi analistler, eski Başkan Trump’un yaptığı ve yapacağı itirazların sonucu değiştirmeyeceğini söylüyor.
Biden’ın seçimi kazanmasında kadınların, Afroamerikalıların, eğitimli beyaz seçmenlerin ve kentli seçmenlerin önemli rol oynadığı tahmini yapılıyor. Biden ülke genelinde 4 milyondan fazla oy almanın yanı sıra 2016 yılında Trump’ın kazandığı bazı eyaletleri de geri kazanmayı başardı. Biden’ın seçilmesinde 20 delegesi olan Pennsylvania’nın kazanılması kilit rol oynadı.
Dikkat edilecek olursa seçimi kazanan Biden’i dünya liderleri telefonlarla kutlamaya başladı. Amerika basının bile seçimi kaybeden Trump’a karşı katı bir tutum izlemeye başladığı da vurgulanıyor.
ABD Başkanı Donald Trump ise yenilgiyi kabullenmiş değil.
Trump Twitter hesabından 71 milyon “yasal oy” aldığını belirterek “Seçimi kazandım” diye yazdı. Trump’ın seçim ekibinin birçok eyalette sonuçlara itiraz etmesi bekleniyor ancak seçim komisyonları oy sayımı sırasında hile yapıldığına dair ortada herhangi bir delil olmadığını belirtiyor. Uzmanlar Trump’ın bu itirazlarla ABD yargısında herhangi bir kazanım elde edeceğini düşünmüyor.
Biz, seçimler konusunda iki ayrı yazı yazmak istedik.
Birincisi Biden’in bundan sonra ne yapacağı konusu, diğeri ise Türkiye ile ilişkilerde nelerin yaşanabileceğidir. Hemen belirtelim ki Biden ile ilişkilerimiz sıkıntılı geçeceğe benziyor. Bunun nedenlerini bundan sonraki yazımızda yorumlarımızla sizlerle paylaşacağız.
Joe Biden 2020 başkanlık seçimine adaylığını resmen duyurduğunda iki şey için mücadele edeceğini söylemişti. Bunlardan biri işçilere yeni ekonomik fırsatlar yaratmak. Diğeri de ülkede kutuplaşmayı sonlandırabilecek köprüler kurmak. ABD koronavirüsten ırkçılığa kadar çeşitli sorunlarla uğraşırken Biden ekonomi, çevre, sağlık ve uluslararası işbirlikleri geliştirme gibi hedefler koymuştu.
– Biden, ABD’nin karşısındaki en acil sorun olan koronavirüs hakkında, ülke genelinde herkese ücretsiz test imkanı sağlama ve ulusal filyasyon programı için 100 bin kişiyi işe almayı planlıyor. Biden ayrıca tüm valilerin maske takmayı zorunlu kılması gerektiği görüşünde.
– Biden koronavirüsün ekonomik etkisine karşı, ailelere ve küçük iş yerlerine destek vermek için “ne gerekiyorsa” yapacağını da söyledi. Öneriler arasında sosyal güvenlik ödemelerini aylık 200 dolar azaltmak, Trump dönemindeki vergi kesintilerini iptal etmek ve federal öğrenim kredisi borçlarından 10’ar bin dolar affetmek var. Biden ülke genelinde asgari ücreti saatlik 15 dolara (yaklaşık 130 TL) yükseltmek istiyor. Biden, federal bütçeden 400 milyar doları ise ABD’de üretilmiş ürünleri satın almak için kullanmak istiyor. Bir diğer plan da ulaştırma projelerinde ABD ürünlerinin kullanılmasını zorunlu kılan yasalar geçirmek.
– Bu yıl ABD’yi sarsan ırkçılık karşıtı protestoların ardından Biden, ABD’de ırkçılık olduğunu ve bununla, azınlıkları destekleyen geniş ekonomik ve sosyal politikalar aracılığıyla mücadele etmek gerektiğini söyledi. “Tekrar inşa” programının sac ayaklarından biri, azınlıkların işletmelerine destek verecek 30 milyar dolarlık bir yatırım fonu. Biden, hapisteki insan sayısını azaltma; adalet sistemindeki ırk, toplumsal cinsiyet ve gelir temelli eşitsizlikleri giderme ve serbest kalan hükümlüleri rehabilite etme politikalarını da savunuyor.
– Biden, karbon salımını azaltmak için dünyanın geri kalanıyla birlikte çaba harcayacağını ve Paris İklim Anlaşması’nı tekrar imzalayacağını da açıkladı. Obama’nın imzaladığı ve Trump’ın çekildiği anlaşma, 2025’teki karbon salımının 2005’tekinden yüzde 28 az olmasını öngörüyordu. Partisinin sol kanadının önerdiği Yeşil Yeni Anlaşma paketini onaylayan Biden, bunun yerine yeşil teknolojilere dair araştırmalara federal bütçeden 1,7 trilyon dolar yatırmak istiyor. Biden yeşil enerji sektörüne yapacağı yatırımla iş imkanını da artıracağını söylüyor.
– Biden başkanlık koltuğuna oturduktan sonra önceliği ulusal sorunlara vereceğini söyledi. Fakat bu Biden’ın, Trump’ın izolasyoncu politikalarına itirazının değiştiği anlamına gelmiyor. Biden buna karşı çok yanlılık ve dünya sahnesinde daha aktif bir ABD’yi savunuyor. ABD’nin müttefikleriyle, özellikle de Trump’ın fonunu kesmekle tehdit ettiği NATO ile ilişkileri tamir etmek istiyor. Adil olmayan çevre ve ticaret uygulamaları nedeniyle Çin’den hesap sorulması gerektiğini düşünen Biden, bunun tek taraflı gümrük tarifeleri yerine diğer demokrasilerin de katılacağı bir koalisyon aracılığıyla yapılması gerektiğini savunuyor.
– Biden iktidarının ilk 100 gününde Meksika sınırını yasa dışı yollardan geçen göçmen çocukları ebeveynlerinden ayırma politikasını sonlandıracağını, sığınma başvurularının kaç defa yapılabileceğine dair kısıtlamaları kaldıracağını, nüfusu ağırlıklı olarak Müslümanlardan oluşan bazı ülkelere getirilen seyahat yasağını bitireceğini açıkladı.
Şimdi ne söylense ne tahmin edilse yanıltıcı olabilir. Deneyimli bir politikacı olan Biden ile Amerika’da, hali ile dünyada yeni bir düzeninin kurulabileceği görülüyor. Neler değişir, neler olur, bunu geçen zaman içinde bekleyip hep birlikte göreceğiz.
www.facebook.com/necdet.buluz
Bir yanıt yazın