TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Murat Mercan ve komisyon üyeleri,
ABD’nin Ankara Büyükelçisi James Jeffrey ile görüştü.
Yaklaşık 1,5 saat süren görüşmenin ardından, Mercan, CHP Genel Başkan
Yardımcısı Onur Öymen ve Jeffrey gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Murat Mercan, görüşmede, iktidar ve muhalefetin tek ses olarak, ABD
Kongresine sunulan tasarının görüşülmesinin, onaylanmasının ve Temsilciler
Meclisi’nde kabul edilmesinin, Türk-ABD ilişkilerine çok büyük zarar vereceğini
açık bir şekilde ABD Büyükelçisi’ne ilettiklerini bildirdi.
Her yıl 24 Nisan’a yaklaşırken bu tür çabaların, Türk Milleti üzerinde
olumsuz etkiler yaptığını ve iki ülke ilişkilerini zedelediğini söylediklerini
anlatan Mercan, ”Kendisi de bu görüşlerimizi Temsilciler Meclisi’ne ve Hükümet’e
aktaracağını söyledi” dedi.
Murat Mercan, ”Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Dışişleri Bakanı
Hillary Clinton’ın Katar’ın başkenti Doha’da gerçekleşen görüşmesi sırasında, ABD
Büyükelçis’inin içeriye girmek istemesi sonrasında, kapı önünde Türk Büyükelçisi
ile kavga etmesi” ile ilgili soru üzerine, bu tür davranışların nezaket
kurallarının çok zorlanması anlamına geldiğini söyledi. Mercan, iki ülkenin
Başbakanı ile Dışişleri Bakanı görüşürken, bu görüşmenin ne zaman biteceğini,
içeride bulunan kişilerin, bir büyükelçiden çok daha iyi takdir edecek düzeyde
olduğuna işaret etti.
Komisyon olarak, ABD’ye bir ziyaretlerinin olup olmayacağı yönündeki bir
soruyu da yanıtlayan Mercan, Dışişleri Bakanı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ile
yeni büyükelçi Namık Tan’ın ABD’de görüşmeler yaptıklarını söyledi. Türkiye’ye
döndükten sonra Sinirlioğlu ile değerlendirme yapacaklarını ifade eden Mercan,
”Değerlendirmenin sonucunda ABD’yi bir heyet olarak ziyaret etme şartlarını
değerlendireceğiz. Böyle bir karar olursa, önümüzdeki hafta içinde bir ziyaret
gerçekleştireceğiz” diye konuştu.
Murat Mercan, TBMM’nin, hiç bir şekilde bu tür çabaları hoş
karşılamadığını ifade ederek, ”Bize ‘tavsiye edilen’ bir takım davranışlar
içinde olmayız. Halkımız için ne doğruysa, onları yaparız. Bunları Sayın
Büyükelçi’ye de ilettik” dedi.
Onur Öymen ise görüşmede, Ermenistan Anayasa Mahkemesi’nin protokolleri
şerhli olarak onaylaması kararının, protokollerin içeriğini özlü biçimde
değiştirdiğini ifade ettiklerini kaydetti.
Protokollerin içeriği değişmemiş bile olsa, bu protokollerde Ermenilerin
işgal ettikleri Azeri topraklarından çekileceğine dair bir husus olmadığını dile
getiren Öymen, Ermenistan Anayasa Mahkemesi kararının ilave bir sıkıntı
yarattığını belirtti. Onur Öymen, Ermenistan’ın işgal ettiği toprakların Ermeni
toprağı olduğunu kanıtlayacak en küçük bir iddiası olmadığını ifade ederek, ”Bu
işgal tamamen hukuk dışıdır ve o topraklardan bir milyon Azeri kardeşimiz göçe
zorlanmıştır. Sayın Başbakan’ın sözleri, hem kendisini hem hükümeti hem de
Türkiye’yi bağlar. Onun için bu mesele halledilmeden, bu protokollerin Meclis’ten
geçmesi mümkün değildir. Bunu ABD Büyükelçisi’ne çok açık bir şekilde söyledik”
dedi.
Öymen, ABD Büyükelçisi’nin, 1915 olaylarını ABD Kongresi’nin kabul etmesini
öngören bir tasarının kongreye sunulduğunu söylediğini bildirdi. Bunu kesinlikle
reddettiklerini ifade ettiklerini anlatan Öymen, ”Bu tasarı, yalnız 1915
olaylarını değil, Atatürk dönemi de dahil olmak üzere 1923’e kadar gidiyor. Bu
tasarı geçerse, Türk-ABD ilişkileri üzerinde son derece olumsuz bir etki yapar.
İktidar ve muhalefet milletvekilleri bu konularda aynı görüşleri ifade ettiler”
diye konuştu.
Geçmişte de bu tür olaylar yaşandığını ve Türk tarafının ABD Kongresi’ni
ikna edebildiğini belirten Öymen, bu defa da ikna edebilecekleri ümidini
taşıdıklarını söyledi. Onur Öymen, ”(ABD’de en güçlü, büyük lobi ABD
Hükümetidir) derler. Türkiye’ye, TBMM’ye baskı yaparak bu protokolleri onaylatmak
mümkün değildir” dedi.
Öymen, ”Katar’da yaşanan büyükelçi krizi” ile ilgili bir soruya,
”Bunlar şık değil. İçeride yapılan görüşmelere saygı göstereceksiniz.
Diplomatların görevi kriz yaratmak değildir. Bu tür davranışlarda bulunanları
kınıyoruz” yanıtını verdi.
James Jeffrey de bir gazetecinin, Katar’da yaşanan büyükelçi krizi ile
ilgili sorusu üzerine, ”Başbakan Erdoğan ile Clinton’un, çok iyi görüş
alışverişinde bulunduklarını söyleyerek, konunun kapandığını” belirtti.
Jeffrey, ”Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, bu tasarının (1915
olaylarıyla ilgili) öne çekilmesinden duyduğu rahatsızlığı dile getirmişti. Bu
konu gündeme geldi mi?” sorusu üzerine, ”Bu konu hakkında çok yoğun şekilde
görüştük. TBMM üyeleri kendi görüşlerini bize verdiler, biz bu görüşleri hemen
Washington’a ileteceğiz” dedi. (12:05)
Bir yanıt yazın