Kuzey Irak’ta 25 Temmuz günü bölgesel parlamento ve baskanlik seçimleri bir arada yapilacak. Sonuncusu 2005 yilinda gerçeklesen seçim sonucunda Meclis’teki 111 sandalyenin 104’üne KDP-KYB ittifaki sahipti. Ancak, bu seçimlerin çok daha renkli ve çekismeli geçmesi bekleniyor. Geçen seçimlere toplamda 13 liste katilmisti. Bu seçime ise 5’i ittifaklardan olusmak üzere 24 siyasi grup katilacak. 11’i, bölgede yasayan azinliklara ayrilan Meclis’teki sandalyeler için verilecek mücadele bölgenin gelecekteki siyasi yasami hakkinda da önemli ipuçlari saglayacak gibi görünüyor. Seçimde 111 sandalye için 507 aday yarisacak. Seçime katilan gruplar arasinda en önemlileri söyle siralanabilir: Seçimin en güçlü listesi KDP-KYB ittifakinin olusturdugu Kürdistan Listesi’dir. Listenin basbakan adayi ve lideri olarak ön plana çikartilan kisi halen Irak Basbakan Yardimciligi görevini de yürüten, KYB’nin de önde gelen isimlerinden biri olan Barham Salih’tir. Halen Meclis’in yüzde 80’inden fazlasini kontrol bu ittifakin seçimden gücünü koruyarak çikmayi hedefledigi söylenebilir. Seçimin en ilginç ve ön plana çikarilan aktörlerinden birisi ise Degisim Listesi’dir. KYB’nin eski ileri gelenlerinden Nevsirvan Mustafa’nin liderligini yaptigi olusumun, KDP-KYB ittifakina karsi güçlü bir muhalefet yürüttügü görülmektedir. KYB’den ayrilan kisilerin olusturdugu bu olusumun, Süleymaniye bölgesinde güçlü oldugu, ancak uzun yillardir karsilasmis olduklari sorunlar ve baskilar nedeniyle Erbil’de yasayan bölge halkindan da destek alabilecegi belirtilmektedir. Degisim Listesi seçim sürecinde asil olarak bölgedeki yolsuzluklara ve adaletsizliklere vurgu yapmistir. Kerkük, kendi kaderini tayin hakki, petrol, federasyon gibi konularda KDP ve KYB’de çok da farkli düsünmeyen bu grubun seçimde 20 sandalye kazanmasi büyük bir basari olarak kabul edilmelidir. Seçimlere giren diger bir önemli ittifak ise Hizmet ve Reform listesidir. Bu liste geçmiste Kuzey Irak’ta KDP ve KYB’den sonra üçüncü güç olarak kabul edilen Kuzey Irak’taki Islamci partilerin solcu patilerle olusturdugu bir koalisyondur. Koalisyonu olusturan grubun en güçlü ayagi bölgenin en güçlü Islamci partisi olan Kürdistan Islami Birligi’dir. Ittifakin bir diger Islamci unsuru, Ali Bapir’in liderligini yaptigi Kürdistan Islami Grubu’dur. Ancak bu ittifakin sol ayagi ise Kürdistan Sosyalit Demokratik Partisi ve Gelecek Partisi’nden olusmaktadir. Bu dört partiyi bir araya getiren seyin, seçim sisteminde birlikte hareket ederek daha çok sandalye kazanmak oldugu söylenebilir. Bu olusum da bölgedeki yolsuzluklara ve ekonomik sorunlara vurgu yapmaktadir. Bu nedenle koalisyonun ismi de “hizmet” ve “reform” gibi bölgede ilgi çeken kavramlardan seçilmistir. Bu partilerin disinda seçime girecek listelerin en önemlileri ve temel özellikleri söyle siralanabilir:
Surçi asiretinin destekledigi Kürdistan Muhafazakâr Partisi listesi; bölgenin köklü Islamci hareketlerinden Kürdistan Islami Hareketi Listesi; solcu partilerden olusan Sosyal Adalet ve Özgürlük Listesi; Celal Talabani’nin kayinbiraderi ve KYB’nin en önemli kurucularindan Ibrahim Ahmet’in oglu olan Halo Ibrahim Ahmet’i liderligini yaptigi Ilerleme Listesi. Ayrica Meclis’te azinlik olarak sayilan gruplara ayrilmis sandalyeler için de bir mücadele yürütülmektedir. Bu mücadelede en sansli gruplar Türkmenler adina Erbil Türkmen Listesi, Hiristiyanlar adina ise Yonadam Hanna’nin liderligini yaptigi Rafideyn Listesi’dir. PKK’ya destek veren Heva Partisi’nin seçime katilmasi ise yasaklanmistir.
Baskanlik için ise bes aday yarisacaktir. En güçlü adayin Mesut Barzani oldugu seçimde diger adaylar, Degisim Listesi’nin destekledigi Kemal Miravdeli, Ilerleme Listesi’nin adayi olan Halo Ibrahim Ahmet, Hüseyin Germiyani ve Ahmet Muhammet Resul’dur. Mesut Barzani’nin seçimi zorlanmadan kazanmasi beklenmektedir. Bununla birlikte, Degisim Listesi’nin performansinin yükselmesi halinde Barzani’nin oyunun yüzde 65-70 civarinda olmasi beklenebilir. Uluslararasi gözlemcilerin de katilacagi seçimin sonuçlari önümüzdeki yillarda Kuzey Irak’ta ortaya çikabilecek siyasi hayata ve bölgenin gelecegine büyük etkiler yapabilecektir. Seçimi büyük çogunlukla KDP-KYB ittifakinin kazanmasi sürpriz olmayacaktir. Diger partilerin kazanacaklari sandalye sayisinin KDP-KYB’nin meclisteki hâkimiyeti üzerindeki rolü muhtemelen sinirli olacaktir. Ancak özellikle Degisim Listesi’nin alacagi oy, bölgede uzun yillardir KDP ile KYB arasindaki güç dengesinden olusan siyasi yapiyi etkileyebilecektir. Bu seçimdeki performansina göre belki de gelecekte Degisim Listesi’nin KYB’nin yerini alarak Kuzey Irak’a yeni bir güç unsuru olup olmayacagina iliskin göstergeler ortaya çikabilir. Son dönemde Irakli Araplar ile güç mücadelesi artan Kürtlerin kendi içlerindeki güç mücadelesinin sonucu da merakla beklenmektedir.
Bir yanıt yazın