YENILMEYECEKSIN!..

Hulki CEVIZOGLU
[email protected]

Damat Ferit Pasa hukumetinin, Istanbul’da baslattigi insan avi,genisleyerek surdurulur. Tutuklamalarin bir bolumu dogrudan dogruya Ingiliz baskisi olmadan yapilir. Ama hapse atilanlarin cogu, Ingiliz listelerine gore tutuklanir.

Ingilizler, yakalatmak istedikleri kisilerin adlarini ya resmi olmayan yolla, sozlu olarak ya da resmen yazili olarak Turk makamlarina iletmislerdir. Resmi yaziya dokulmeden, kac kisinin ve kimlerin adlarinin Padisah Hukumetinin kulagina fisildandigi pek bilinmiyor.
Resmi kara listeler ise arsivlerde saklanmistir.

(…) Ingilizler tutuklatmak istedikleri oteki kisileri, resmen nota konusu yapmayi uygun gormemisler, bunlari “gayriresmi” yollarla tutuklatmayi yeg tutmuslardir.

Ingiliz ikinci Mustesari Ryan sik sik sadrazamlari, oteki nazirlari ziyaret ederek sozlu olarak “suclu” adlari vermistir. Padisah Hukumetinden herhangi bir tepki gelmemesi ve
Ingiliz listelerinin tamamlanmasi uzerinedir ki, oteki “suclulari” da nota konusu yapmakta bir sakinca gormez olmuslardir. (s.92-93)

“TEK TEK ARANDILAR, KOVALANDILAR, TUZAGA DUSURULDULER”

Turk Kurtulus Savasi’nin onderleri de kara listeye gecirildiler.
Yakalanip surulmek istendiler. 1920 yili ortalarina kadar arandilar,kovalandilar, tuzaga dusurulmeye calisildilar.

Tutuklanmaktan kil payiyla siyrilip Anadolu’ya atlamayi basaran Mustafa Kemal Pasa’ya, Istanbul’u “tesrifi” icin yalvarildi. “Vatanini seviyorsan don” diye israr edildi.

O siralarda Ataturk, Ingilizler’in eline dusseydi, Napolyon gibi Ingiliz surgun adasinda curutulur muydu,bilinmez. (s.29)

Amiral Webb(Ingiliz Yuksek Komiser Yardimcisi) Londra’ya sunlari teller:

“Son olaylar, bu kimselerin bazilarinin ya da hepsinin serbest birakilmasina kalkisilmasi olasiligini dogurmustur. Bunlar arasinda onde gelen oyle Ittihat ve Terakki uyeleri vardir ki, bu kimseler,Muttefiklerin kararlarina karsi acikca direnme karari verilince karisiklik yaratacak guclere iyi bir katki olacaklardir.

Boyle bir hareketin onlenmesi zorunlu gorulmektedir.” (s.125)

“YENI BIR SUCLU TIPI YARATILDI”

Ne var ki, cok gecmeden Turkiye’de yeni bir “suclu” tipi ortaya cikacakti: Mulkiler veya Kemalistler.Ingilizler’le Padisah hukumeti, bu kez Kemalist’lerin pesine dusecekler ve bundan sonraki surgun kafilelerinde Kemalist’ler yer alacakti. Ilk gunler Kemalist adi yoktur. Mustafa Kemal’in kendisi vardir ortada. (s.147)

YENILMEYECEKSIN!..

Malta surgunlerinden goz doktoru Esat Pasa anlatiyor:

Ingilizler’e soruyordum:
“Medeniyet bu mudur?”
“Yes..” diyorlardi.

Evladim, bu eski bir masaldir ki, bizim icin kalan degeri bir aci
hatiradan baska bir sey degildir.Fakat siz gencler icin, her zaman,

her an su manasi vardir:

Yenilmeyeceksin!.. (s.360)

Evet yenil-me-ye-cek-sin!..

Yukaridaki satirlar arastirmaci yazar, emekli buyukelci Sayin Bilal Simsir’in

13/02/2009