İSTANBUL (A.A)
Araştırmacı yazar Ahmet Gürel’in “Türk Ermeni İlişkileri- Yabancı Belgeler Işığında Dünü ve Bugünü” adlı kitabı yayımlandı.
Şenocak Yayınlarından yapılan açıklamaya göre, “Ermeni sorununun gerçek yüzünü yabancı belgeler ışığında ortaya koyan” Gürel, çalışmasında 524 yabancı belgeyi tarayıp inceledi.
Türk-Ermeni ilişkileri konusunda, Türk yazarlar tarafından yapılmış araştırmalardan sadece yabancı belge içeren bölümlerin alındığı kitapta, Türk ve Ermeni dostluğundan başlayarak iki toplum arasına kin, nefret, ölüm ve ayrılık tohumları eken olaylarla birlikte tehcirde yaşananlar, Ermeni isyanlarında Rusların rolü, milli mücadele ve Ermeniler, Anadolu’da misyonerler, Ermeniler’in Osmanlı’ya başkaldırısı gibi konular ele alınıyor. Kitap, tarihi detayları yaşayan yabancı askerler, devlet adamları ve tarihçilerin o güne ait tespitlerine yer veriyor.
ERMENİ TARİHÇİ VE DEVLET ADAMLARININ GÖRÜŞLERİ
Bu tespitler arasında Ermenilerin Türkler ile dostluğuna önem veren Ermeni yazar Avandis K. Kajlan, iki farklı din ve ırktaki toplumun birlikteliğini anlattığı “Ermeniler, Osmanlı’nın resmi koruması altında, kendi geleneksel hukuk kurallarını, örf ve adetlerini serbestçe uygulayarak, hayatlarını uyum içerisinde sürdürürlerdi” sözleri yer alıyor.
ABD’li Ermeni tarihçi Prof. Dr. Hovannisia, Ermeni tehciri konusunda “Ermeni paralı askerleri, Türkleri bütün Van bölgesinden kovmak için örgütlenmişti. Amaç, Rus Ordusu’nun Bitlis’e girmesine olanak sağlamaktı. Bu durumda Türklerin yapacağı iş, Ermenileri sınırdan uzak yerlere göç ettirmekti” derken, Ermenistan’ın ilk Başbakanı Ovanes Kaçaznuni’nin tehcir konusunda kitapta yer alan tespiti ise şöyle:
“1915 yaz ve sonbahar döneminde Türkiye Ermenileri zorunlu tehcire tabi tutuldu, kitlesel sürgünler ve baskınlar gerçekleştirildi. Bütün bunlar, Ermeni sorununa ölümcül bir darbe vurdu. Tarihsel Ermenistan’ın, bize devreden gelenekleri ve Avrupa diplomasisinin vaatleri doğrultusunda bağımsızlığımızın temelini oluşturması gereken bölgeler boşaltıldı. Ermeni illeri, Ermenisiz kaldı. Türkler ne yaptıklarını biliyorlardı ve bugün pişmanlık duymalarını gerektirecek bir konu bulunmamaktadır. Sonradan da anlaşılacağı üzere, Türkiye’de Ermeni meselesinin temelli çözümü açısından bu yöntem, en keskin ve en uygun bir yöntemdi.”
Çalışmada, Atatürk’ün, Milli Mücadele sırasında Anadolu’da yaşanan Ermeni olaylarına verdiği tepkilere ait 81, Türk yazarlarına ait 11 ve devlet arşivlerinden 2 adet olmak üzere toplam 94 adet Türk belgesi de yer alıyor.
Bir yanıt yazın