Rusya’nın inisiyatifi ile Moskova’da bir araya gelen Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Yukarı Karabağ sorunun uluslararası hukuka uygun barışçıl yollarla çözümü konusunda ortak deklarasyon imzaladı. Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in de katıldığı zirve sonrası imzalanan deklarasyonda barış sürecinin bölgenin ekonomik kalkınmasına ve işbirliğinin artırılmasına katkı sağlayacağı kaydedildi. Devlet başkanları dışişleri bakanlarının en yüksek düzeyde Yukarı Karabağ sorununun çözümü için çalışmalarını istedi.
Deklarasyonun imzalanmasının ardından açıklamada bulunan Medvedev, Azerbaycan ve Ermenistan cumhurbaşkanlarının dışişleri bakanlarını sürecin aktif bir şekilde tamamlanması için görevlendirdiklerini söyledi. Medvedev Ağustos ayında Kafkaslarda yaşanan olayların bölgede var olan tüm sorunların uluslar arası prensipler ve barış yolu ile çözülmesinin zorunlu olduğunu gösterdiğini kaydetti. Ortak deklarasyonda liderler sorunun çözümü için Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı bünyesinde oluşturulan Minsk grubunun yeniden aktif hale getirilmesini kabul etti. Zirve öncesi birbirinin ellerini sıkan ve basına gülümseyen Alivey ve Sarkisyan gelinen noktadan memnun oldukları ifade ediliyor.
Moskova’nın dışında yer alan devlet başkanlığı rezidansı Mein Dorf’da bir araya gelen liderler imzaladıkları ortak deklarasyonda Kasım 2007’de tarafların kabul ettiği Madrid prensiplerine dikkat çekti. Moskova’da bir araya gelen üç ülke dışişleri bakanları yarın da görüşmelere devam edecek. Trend Azeri haber ajansına açıklamada bulunan ABD Minsk grubu eş başkanı Matt Bryza görüşmelerin ilk gününde devlet başkanları seviyesinde olacağını, pazartesi günü de dışişleri bakanları ve Minsk grubu eş başkanlarının katılımı ile gerçekleşeceğini ifade etmişti.
Kremlin’den dün yayınlanan açıklamada Rusya’nın Yukarı Karabağ sorununda garantör olmaya hazır olduğu belirtildi. Açıklamada, “Rusya tüm tarafların rıza göstereceği bir anlaşmaya tam destek vermeye hazır. Uzlaşı sağlanırsa bunun garantörü olabiliriz.” değerlendirmesi yer aldı. Moskova’da yapılacak zirvenin St. Peterburg’da 6 Haziran’da yapılan görüşmelerin ikinci raundu niteliğinde olduğu belirtilen Kremlin açıklamasında, “Sorunun çözümünü Kafkasların istikrar ve güvenliği açısından yaşamsal önemde görüyoruz. Dışarıdan herhangi bir müdahalede bulunmak yerine tarafların uzlaşı sağlamasını destekliyoruz.” ifadeleri yer aldı.
Bölgede barış adına yürütülecek çalışmaların başarı şansını yüksek gören uzmanlar tarafların ilk kez barış için bu kadar istekli olduğuna işaret ediyor. Gürcistan savaşı sonrası Rusya bölgede inisiyatifi yeniden ele geçirmek isterken ABD’de 4 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimleri de Moskova’nın çabalarını tetikliyor. Seçim sonrası ABD’nin bölgeye gelmek için çaba yürütmesine kesin gözü ile bakılıyor. Gürcistan savaşı sonrası dış bağlantıları kapanan Ermenistan da ekonomik sıkıntı giderek artıyor. 1 milyar dolara yaklaşan kayıp Ermenistan ekonomisini sasıyor. Erivan bir an önce bölgede yürütülen dev projelere dahil olmak istiyor. Diğer taraftan Türkiye’nin Ermenistan’a yönelik açılımlarından destek alan Azerbaycan’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin de tamamlanmış olması Aliyev’in elini güçlendiriyor.
Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sinin Ermenistan tarafından işgal edildiği, 30 binden fazla insanın öldüğü ve 1 milyon kişinin mülteci konumuna düştüğü savaşla ilgili barış görüşmeleri 1992 yılından bu yana devam ediyor. 1994 yılında Bişkek’te imzalanan ateşkes anlaşmasının ardından taraflar Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı bünyesinde oluşturulan Minsk Grubu çerçevesinde onlarca kez bir araya geldi. Son olarak Kasım 2007’de Madrid’de bir araya gelen taraflar müzakere süreci ile ilgili temel prensipler üzerinde anlaşma sağlamıştı. Ermenistan’da Mart ayında ve Azerbaycan’da Ekim ayında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri nedeni ile müzakerelere ara verilmişti. (CİHAN)
(Cihan Haber Ajansı)
Bir cevap yazın