KIRIMOĞLU “BU SAVAŞTAN RUSYA’NIN KAZANÇLI ÇIKMAMASI GEREK”

Zafer KARATAY: Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO’ya girmek istemeleri ve buna NATO’nun yeşil ışık yakmasından sonra bu bölgede Sovyet devrinden kalma problemler tekrar canlandı. Kırım’da da Kırım Tatarlarına karşı provokasyonlarda ciddi artışlar görülüyor. Gürcistandaki savaşı, bunun Kırım’a tesirleri ve bu gelişmelerde Rusya’nın rolünü nasıl değerlendiriyorsunuz ?

Mustafa A. KIRIMOGLU: Gürcistan bağımsızlığını kazandıktan sonra, Gürcistan yonetiminin de bazı hataları oldu. Mesela Gamzakurdia iktidarı zamanında o, bu cumhuriyetleri iptal etmeye çalıştı. O zaman da çatışmalar çıktı. O zamanlar Rusya’nın tepkisi çok olmadı. Yalnız Saakaşvili geldikten sonra, Gürcistan kesinlikle Rusya’dan bağımsız olmaya çalıştıktan sonra ve özellikle Gürcistan NATO’ya girmeye niyeti olduğunu ilan ettikten sonra elbette Rusya’nın tepkisi farklı oldu. Mevcut olgan problemleri kendi menfaatine çalıştırmaya, hareket ettirmeye başladı.

Olup keçken bu vakialarda elbette Kırım Tatarlarını, Ukrayna’yı rahatsız eden çok şeyler de var. Mesela, Putin Kafkasya’ya, Gürcistan’a asker sokmasının gerekçesi olarak, “işte orada yaşayan Rus vatandaşlarının canlarını agırta ekenler, hakların zedeley” imişler. O sebepten oları korumak için asker gönderiyorlarmış ..!

Aynı şey elbette Kırım’da da olabilir. Şimdi Kırım’da yüzlerce binlerce iki pasaportu olan, hem Rusya, hem Ukrayna vatandaşı olan insanlar var.

Son aldığımız haberlere göre Kırım’da bu Rusya pasaportları almak meselesi daha da canlandırılmış.

Rus konsolosu çok hareketli çalışıyor, sağa sola Rus pasaportları vermeye çalışıyormuş… Eğer bu böyle devam edecek olursa, bu çok tehlikeye işaret etmekte. Çünkü Rus vatandaşların sayısı artsa… senaryo böyle olabilir. Orada (Ukrayna’da) çok şövenist bölücü Rus teşkilatları var. Diyelim Ukrayna devletine, Ukrayna’nın bütünlüğüne karşı nasıldır bir hareket başlatıyorlar bunlar ve Ukrayna mecburi olarak bunlara karşı, bunları durdurmak için bir şeyler yapacak. O zaman Rusya “işte bak bizim vatandaşlarımızın haklarını zedeleyler biz onları korumak istiyoruz” diyecek.

Elbet Ukrayna Rusya taraftarı olsaydı, Beyaz Rusya gibi olsaydı böyle şeyler olmayacaktı. Mademki Ukrayna kesinlikle bağımsız olmak istiyor, NATO’ya girmek istiyor, Avrupa Birliği’ne girmek istiyor ona göre Rusya’nın da davranışları olabilir.

Bu savaşta en önemlisi, bu savaşın neticelerinden Rusya kazanmaması gerek. Yani şimdi onlar Gurcistan’ın toprağı olan Osetya’yı Abhazya’yı Rusya’ya dahil etmeye çalışıyorlar.

Eğer bunu başarırlarsa, demek bu onu daha ziyade cesaretlendirecek.

Sırada Kırım olabilir. Onun için Ukrayna ve Dünya kamuoyu, Dünya güçleri, NATO güçleri Avrupa ülkeleri bu meselede çok dikkatli olmaları gerek, hiçbir taviz vermemeleri gerek Rusya’ya.

Zafer KARATAY : Rusya son senelerde Kırım’da vaziyeti gerginleştirmek için, belki provakasyon için, sizin söylediğiniz gerekçeleri ileri sürmek için, problemleri çözülmemiş halk olan Kırım Tatarlarına karşı hareketler yapıyor. Mesela Müslüman mezarlıklarına karşı saldırılar yapılıyor, başka hareketler yapılıyor, Çarlık devrinin, Katerina’nın heykelini koymak gibi halkı kızdıracak hareketler yapılıyor. Ayrıca Rus dilindeki gazetelerde pek çok provakatif haberlernin bu son devirlerde arttığı görülmekte. Bunları nasıl değerlendiriyorsunuz ?

Mustafa A. KIRIMOGLU : Şimdi bu internet ya da basının Kırım’la ilgili yayınlarına bakıp çıksanız aşağı yukarı yüzde 80’inin Kırım Tatarlarına karşı olduğu görülür. Ukrayna’yı suçluyorlar. Daima Ukrayna’yı korkutuyorlar. “ Kırım Tatarları size ikinci Çeçenistanı yaratacaklar, Tatarlar kuvvetlendikten sonra bağımsızlık ilan etecekler, en büyük tehlike Ukrayna için Kırım Tatarlarıdır!” vb. Yani tam tersini söylüyorlar. Esas olarak Kırım’da gerçek olarak tehlike yaratan bu bölücü Ruslardır. 

Yapılan sosyolojik araştırmalara göre, Kırım’da yaşayan Rusların yüzde 70’ten ziyadesi geleceklerini Rusya içinde görüyorlar.

Onun için Kırım Tatarları hiçbir tehlike oluştrmuyor Ukrayna için. Tam tersine, Kiev’de de genellikle Kırım’da gerçek Ukraynalılar yalnız “Kırım Tatarları” diyorlar.

Bu ebet Rusların hoşuna gitmiyor. Onlar (Ruslar) bizi nasıldır tehlike yaratmış gibi göstermeye çalışıyorlar.

Bu provakasyonlara gelince, elbet bizim istihbarat kuruluşlarımızın daha ziyade malumatları vardır. Ama bizim malumatlarımıza göre bu milletlerara gerginlik olduğu zaman, onun kuyruğunun taa Moskova’ya uzandığını bilgisini biz alıyoruz.

Mesela 2006 senesi Bahçesaray’da Azizler etrafında olan hadise… Bu olaylar olup geçtikten sonra, bizim malumatımıza göre, Rus istihbaratının yuksek rütbeli insanları gelip oradaki Tatarlara karşı hareketler yapkan Kazakların ellerin sıkıp, “maşallah çok eyi şey yapkansınız” diyen insanlar var.

Son zamanlarda birkaç mezarlıklarımız yıkıldı. Bunların ardında da böyle Rus servislerinin oldugu hakkında bazı malumatlarımız var.

Onun için elbette böyle hareketler devam etecek. Kırım’ın pek çok belediyesinin başında, Kırım parlamentosunun çoğunluğu bu şovenist Ruslar. Bahçesaray’da belediye başkanı ap açık provakatör. Birden Katerina’nın heykelin dikmek istiyor. Bile bile, bu nasıl gerginlik yaratacağını bile bile böyle şeyler yapıyor.

Zafer KARATAY: Görünen bu tablo, Karadeniz etrafında, Kafkaslarda, Kırım’da olan bu olaylar ve gidişat gösteriyor ki Kırım Tatarlarının dikkatli olmaları ve birlik, beraberliklerini kaybetmemeleri gerekiyor. Sizce Kırım Tatarları ne yapmalı ?

Mustafa A. KIRIMOGLU: Burada elbet belli derecede Kırım Tatarlarına bir şeyler bağlı. Ama bu durum çok geopolitik, büyük şey. Çok şey bizimle bağlı değil. Ben hep açıklamalarımda söylüyorum. Burada Ukrayna’nın istihbarat servislerinin çok aktif olmaları gerek. Kırım’ın içerisinde her adımda onların ajanları açıktan açık çalışan kimseler, yüksek vazifelerde çalışıyorlar. Açıktan açık sokaklarda Kazaklar Rus Kazakları Rus bayraklarıyla yürüyorlar. Hangi bağımsız devlet buna müsaade verecek ? Eger sen gerçekten de bağımsız memleket olsan öyle şeylere müsaade vermeyceksin. Ama yazık Ukrayna’nın durumu da o kadar kolay degil. Orada nüfusun yüzde 17’si etnik Ruslar. Ayrıca Ukrainler de eski Rus-Sovyet propagandasının tesiri altında.

Mesela Kırım’da NATO’ya karşı hareketlerde böyle şeyler, böyle laflar işitmek mümkün; “İşte biz NATO’yu biliyoruz. Bizim hâlâ aklımızda, NATO 2.Dünya Savaşı zamanında bizim evlerimizi bombardıman etmişti !” NATO nerede, 2 Dünya Savaşı nerede! Yani mantıkları eski Sovyet mantığı hâlâ. Hem propaganda alanında çok çalışmalar yapılmalı. Elbette Ukrayna’da kanunların çalışması gerek. Ukrayna kanunlarına göre böyle hareketlere yol verilmemesi gerek. Ama hiçbir şey yapılmıyor.

Zafer KARATAY: Son bir soru. Osetya ve Abhazya belki Rusya destekli bağımsızlık ilan edecekler. Gazetelerde bu yönde haberler çıkıyor. Rusya içerisinde de pek çok cumhuriyet, özerk bölge var, mesela Tataristan var. Çeçenistan’da bunun için cenk çıktı. Bu Rusya’nın menfaatlerine ters degil mi?

Mustafa A. KIRIMOGLU: Bence, birinciden Gürcistan’ı zayıflatacak, ikinciden onların toprakları daha ziyade olacak. Onların kaynakları Rusya’nın kontrolünde olacak. Genellikle, gerçekte bu oralarda yaşayan Rusların menfaatine degildir.

Yalnız o iktidar için bir menfaattir…

_________________

(*) Bu yazı Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği İstanbul Şubesi tarafından yayınlanan Bahçesaray Dergisi’nin 52 no’lu (Temmuz-Ağustos 2008) sayısında yayınlanmıştır.